Tα τείχη των Αθηνών

 Tμήμα της Αχαρνικής οδού (πλατεία Κοτζιά, στο βάθος η Εθνική Τράπεζα). 

Σχεδιαστική αναπαράσταση της Αγοράς με τα τείχη στο βάθος, 5ος αι. π.Χ. 
  

Η μνήμη της πόλης Τι γνωρίζουμε για τη μορφή της στην αρχαιότητα και τις μεταμορφώσεις τις μέσα στον χρόνο; Και γιατί αγνοούμε ένα τόσο σημαντικό μνημείο όσο τα τείχη; 



  Αν βρισκόμασταν στην περιοχή της οδού Κοραή γύρω στο 450 π.Χ. και κοιτάζαμε προς την πλατεία Κλαυθμώνος, θα αντικρίζαμε ένα επιβλητικό τείχος ύψους περίπου 9-10 μ. Θα είχαμε έλθει από τα Μεσόγεια και τριγύρω μας (κατά μήκος των σημερινών οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου) θα απλώνονταν νεκροταφεία με εντυπωσιακούς περιβόλους και περίτεχνες επιτύμβιες στήλες, ενώ στις μύτες μας ίσως έφθαναν ενοχλητικές οσμές από τα εργαστήρια μεταλλουργίας που υπήρχαν στο Σύνταγμα. Από το συγκεκριμένο σημείο θα μπορούσαμε να εισέλθουμε στην πόλη πεζή, μέσω μιας μικρής πυλίδας. Αν όμως είχαμε άμαξα, θα έπρεπε να μεταβούμε σε μία από τις τουλάχιστον 13 μεγαλοπρεπείς πύλες που περιέβαλλαν τα αρχαία τείχη των Αθηνών.   Πόσο ξένη φαντάζει η εικόνα αυτή; Τι γνωρίζουμε για τη μορφή της πόλης στην αρχαιότητα και τις μεταμορφώσεις της μέσα στον χρόνο; Και γιατί αγνοούμε ένα τόσο σημαντικό μνημείο όσο τα τείχη; Ίσως διότι η ανασύσταση των τειχών είναι ένα παζλ για δυνατούς λύτες. Οι αρχαιολόγοι πρέπει να συνδυάσουν αποσπασματικά ευρήματα ανασκαφών σε υπόγεια πάρκινγκ και θεμέλια οικοδομών με πληροφορίες που έχουν από αρχαίους συγγραφείς (τον Θουκυδίδη, τον Παυσανία κ.ά.) για την πορεία της οχύρωσης. Όμως, όταν όλα τα στοιχεία μπουν σε έναν χάρτη, τότε αναδύεται μια απρόσμενη εικόνα για την πόλη, πιο πλούσια από αυτή που γνωρίζουμε από τα τηλεφανή της μνημεία, όπως η Ακρόπολη, και συστηματικά ανασκαμμένους χώρους, όπως η Αρχαία Αγορά.   Ένας άλλος λόγος είναι ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι εξοικειωμένος με την έννοια του τείχους. Δεν έχουμε μεγαλώσει σε κάστρα και οχυρά. Ωστόσο, η έννοια της ανοχύρωτης πόλης είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο στην ιστορία. Μέχρι τον 19ο αι., οι περισσότερες πόλεις είχαν τείχη που τις προστάτευαν από εχθρικές επιδρομές και καθόριζαν τη μορφή τους. Η Αθήνα δεν αποτελούσε εξαίρεση. Από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι την ανακήρυξή της σε πρωτεύουσα του σύγχρονου κράτους, το 1833, τα τείχη αποτελούσαν ένα από τα σημαντικότερα ορόσημά της. Αυτά όριζαν την έννοια του «άστεως» και της υπαίθρου, αυτά διαμόρφωναν την ταυτότητα της πόλης, αυτά συμβόλιζαν την έννοια του ασφαλούς «εμείς» και του άγνωστου «άλλου». Για την κατασκευή τους δαπανήθηκαν τεράστιοι πόροι κι εργάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι, ενώ για τις επανειλημμένες καταστροφές τους πολέμησαν στρατοί και χύθηκε αίμα. Η πορεία τους αυξομειώθηκε στο πέρασμα του χρόνου: κάποιες εποχές έφθαναν μέχρι το λιμάνι του Πειραιά, άλλες μόλις που περιέβαλλαν τον Βράχο της Ακρόπολης. Σε κάθε εποχή, όμως, πρόσφεραν καταφύγιο στους κατοίκους της Αθήνας, ανεξαρτήτως εθνότητας, θρησκείας ή πολιτισμικής παράδοσης.   
    
Τμήματα των τειχών έρχονται στο φως διαρκώς από τον 19ο αι. και εξής, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονης οικοδομικής δραστηριότητας, οπότε και αυξάνονται οι σωστικές ανασκαφές σε αστικά οικόπεδα (π.χ. τις δεκαετίες του ’60 και του ’70). Σήμερα σώζονται απομεινάρια τους σε τουλάχιστον 150 σημεία της πόλης – αν και σπάνια τα προσέχουμε στις καθημερινές διαδρομές μας από τη Βαρβάκειο στο Θησείο και από το Σύνταγμα στο Κουκάκι.    Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ   Οι πρωιμότερες οχυρώσεις βρίσκονται πάνω στην Ακρόπολη και χρονολογούνται τους μυκηναϊκούς χρόνους, δηλαδή τον 13ο αι. π.Χ. , την εποχή, ας πούμε, του Τρωικού Πολέμου. Δύσκολα προσβάσιμα από το κοινό σήμερα, τα μυκηναϊκά τείχη φαίνεται ότι κατασκευάστηκαν για να προφυλάξουν την κατοικία του Αθηναίου άνακτα καθώς και μια υπόγεια κρήνη στο ΒΑ τμήμα του Βράχου, η οποία έφθανε έως το λεγόμενο σπήλαιο της Αγλαύρου. Η κρήνη εξασφάλιζε πόσιμο νερό σε περίπτωση πολιορκίας, ταυτόχρονα όμως φαίνεται ότι ήταν το αδύνατο σημείο της οχύρωσης – από εκεί, άλλωστε, σκαρφάλωσαν στην Ακρόπολη ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας για να κατεβάσουν τη ναζιστική σημαία τον Μάη του 1941.    Το μυκηναϊκό τείχος, ίσως με μια επέκταση προς δυσμάς, παρέμεινε σε χρήση για πολλούς αιώνες, πιθανότατα έως την εποχή του Πεισίστρατου (6ος αι. π.Χ.), όταν η πόλη επεκτάθηκε και απέκτησε μεγαλύτερο περίβολο στο πεδινό της τμήμα. Το τείχος αυτό μαρτυρείται από τους αρχαίους συγγραφείς, αλλά δεν άφησε ίχνη διότι καταστράφηκε ολοσχερώς από τον περσικό στρατό το φθινόπωρο του 480 π.Χ.    

Μετά την καταστροφή, και λόγω της σφοδρής αντιπαλότητας με τη Σπάρτη, οι Αθηναίοι συνειδητοποίησαν την ανάγκη συστηματικότερης οχύρωσης. Με πρωτεργάτη τον Θεμιστοκλή, ξεκίνησαν το 479/8 π.Χ. μια τιτάνια προσπάθεια οικοδόμησης τειχών όχι μόνο γύρω από το άστυ αλλά και γύρω από το επίνειό του, τον Πειραιά, και αργότερα –επί Κίμωνα και Περικλή– κατά μήκος του δρόμου που συνέδεε τα δύο αστικά κέντρα (τα Μακρά Τείχη, τμήματα των οποίων έχουν αποκαλυφθεί κατά μήκος της οδού Πειραιώς και κάτω από τις τροχιές του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου). Τα τείχη αποτέλεσαν εγγυητή της αθηναϊκής ισχύος την εποχή της δημοκρατίας και παρέμειναν στη θέση τους μέχρι το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου (404 π.Χ.), όταν ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσανδρος κατεδάφισε τις οχυρώσεις του Πειραιά και τα Μακρά Τείχη, ενδεχομένως δε και τα τείχη του αθηναϊκού άστεως. Σύντομα, πάντως, άρχισε η ανοικοδόμησή τους από τον Κόνωνα (395-391 π.Χ.). Λίγο μετά το 340 π.Χ. η απειλή επίθεσης από τα μακεδονικά στρατεύματα του Φιλίππου Β’ (τα οποία διέθεταν, μεταξύ άλλων, πολιορκητικές μηχανές) οδήγησε σε νέα φάση φρενήρους ανοικοδόμησης, κατά την οποία χρησιμοποιήθηκε κάθε διαθέσιμο υλικό –ακόμα και οι στήλες των προγονικών τάφων– για να ενισχυθεί η οχύρωση.   Ο νέος περίβολος, κατασκευασμένος σχεδόν εξ ολοκλήρου από πέτρα, ήταν πολύ πιο ισχυρός από πριν και αποτελούνταν από τρία μέρη:    
1.  το τείχος, ύψους περίπου 9-10 μ. και πάχους 2-5 μ. 
2.  το χαμηλότερο προτείχισμα, σε απόσταση 8-10 μ. από το τείχος 
3.  και την τάφρο, πλάτους 8-12,5 μ. και βάθους περίπου 4 μ., που εμπόδιζε την είσοδο στην πόλη και της έδινε τη μορφή πραγματικής καστροπολιτείας.   

Η είσοδος στην πόλη γινόταν από τις 13 μεγάλες πύλες, ενώ ο χώρος μεταξύ προτειχίσματος και τείχους χρησίμευε ως περιφερειακή οδός (στην επιφάνειά του έχουν βρεθεί ίχνη αυλάκων για τροχούς άμαξας). Σήμερα μπορεί κανείς να δει μια τέτοια πύλη, την Αχαρνική, στο υπόγειο της Εθνικής Τράπεζας, στη γωνία Σοφοκλέους και Αιόλου, καθώς και τον δρόμο που οδηγούσε σε αυτή στην πλατεία Κοτζιά  Τμήμα του προτειχίσματος και της επιβλητικής τάφρου είναι επισκέψιμο στο υπόγειο του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης στο Θησείο.   Το τείχος διαχώριζε σαφώς τις λειτουργίες της πόλης: στο εσωτερικό του βρίσκονταν τα δημόσια κτίρια και τα ιερά, όπως και οι κατοικίες των ανθρώπων. Εκτός του τείχους βρίσκονταν τα νεκροταφεία, εργαστηριακοί χώροι αλλά και τα γυμνάσια της πόλης. Πουθενά αλλού δεν φαίνεται αυτό καλύτερα απ’ ό,τι στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, όπου σώζεται η πιο επίσημη είσοδος της πόλης, το περίφημο Δίπυλο, με τις δύο οχυρωμένες πύλες και την αρχή της Παναθηναϊκής Οδού (που οδηγούσε στην Ακρόπολη μέσω της Αγοράς), και η Ιερά Πύλη, πλάι στην οποία περνούσε ο Ηριδανός ποταμός (μία από τις βασικές υδάτινες πηγές της πόλης μαζί με τον Ιλισσό, ο οποίος βρισκόταν εκτός των τειχών). Ακριβώς έξω από τα τείχη βρίσκονταν το αριστοκρατικό νεκροταφείο του Κεραμεικού, τα μνημεία των νεκρών του πολέμου (Δημόσιο Σήμα) και πολυάριθμα κεραμικά εργαστήρια. 
Από εδώ ξεκινούσαν ο δρόμος που οδηγούσε στην Ακαδημία του Πλάτωνα στον Κολωνό και η Ιερά Οδός που οδηγούσε στην Ελευσίνα.   

Τα τείχη των Αθηνών – Κλασική περίοδος .  
Το αρχαίο τείχος των Αθηνών (ο «κύκλος του άστεως», όπως ήταν γνωστό στην αρχαιότητα) είχε συνολικό μήκος περίπου 6,5 χλμ. και κάλυπτε επιφάνεια 2.150.000 τ.μ. Εξ αυτών υπολογίζεται ότι 300.000 τ.μ. καταλάμβαναν οι δημόσιοι χώροι, 1.200.000 τ.μ. οι οικίες (ο πληθυσμός εντός των τειχών υπολογίζεται σε 35-50.000 κατοίκους) και 650.000 τ.μ. λόφοι και ελεύθεροι χώροι. Ο τρόπος οικοδόμησης εντός των τειχών ήταν ανέκαθεν άναρχος, χωρίς κανένα ρυμοτομικό σχέδιο, αποτέλεσμα της αδιάλειπτης κατοίκησης της πόλης. Γι’ αυτό και το «αττικώς οικοδομείν» αποτελούσε παράδειγμα προς αποφυγήν στην αρχαιότητα!   Το ισχυρό τείχος παρέμεινε στη θέση του για πολλούς αιώνες, μέχρι την κατάκτηση της πόλης από τον Ρωμαίο στρατηγό Σύλλα (86 π.Χ.), όταν υπέστη εκτενή καταστροφή. Φαίνεται ότι ανοικοδομήθηκε από τον αυτοκράτορα Αδριανό (μεταξύ 124 και 135 μ.Χ.), ο οποίος μάλιστα διεύρυνε την πόλη προς ανατολάς, επεκτείνοντάς το τείχος περίπου μέχρι τις όχθες του Ιλισσού, κοντά στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Λαμπρά απομεινάρια αυτής της περιόδου αποτελούν η Πύλη του Αδριανού, που σηματοδοτεί το όριο μεταξύ της παλαιάς πόλης και της αδριάνειας επέκτασης, καθώς και μια ρωμαϊκή γέφυρα στον Ιλισσό, η οποία δεν σώζεται σήμερα, βρισκόταν όμως σε χρήση μέχρι τα τέλη του 18ου αι. π.Χ.   Τα τείχη γνώρισαν πολλές ακόμα καταστροφές και αυξομειώσεις στην έκτασή τους. Το 267 π.Χ. καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς –όπως και όλη η Αθήνα– από την επιδρομή των Ερούλων και τότε χτίστηκε ένα πολύ μικρότερο τείχος γύρω από τον Βράχο της Ακρόπολης. Τον 6ο αι. μ.Χ. ο Ιουστινιανός φαίνεται ότι επισκεύασε το τείχος και πρόσθεσε πολλούς οχυρωματικούς πύργους. Οι επόμενοι αιώνες –αιώνες παρακμής για την Αθήνα– παραμένουν σκοτεινοί, αν και έχει πιστοποιηθεί η ανέγερση ενός μικρού τείχους, γνωστού ως Ριζόκαστρου, γύρω από την Ακρόπολη τον 13ο αι. (μετά από καταστροφικές επιδρομές Σαρακηνών αλλά και του άρχοντα του Ναυπλίου Λέοντος Σγουρού το 1204). Η ζωή της πόλης περιορίστηκε στα όρια του μικρού αυτού τείχους κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας (1204-1456 μ.Χ.). Η οθωμανική κατάκτηση (η οποία συνέβη χωρίς καταστροφή) σήμανε νέα περίοδο ανάπτυξης για την πόλη, η οποία σταδιακά επεκτάθηκε προς κάθε κατεύθυνση. Αρχικά φαίνεται ότι μόνο η Ακρόπολη παρέμενε οχυρωμένη, όμως το 1778 ο διοικητής (βοεβόδας) των Αθηνών Χατζή Αλή Χασεκής έχτισε νέο οχυρωματικό περίβολο, που αν και πολύ μικρότερος του αρχαίου (ύψους μόλις 3 μ.), σε αρκετά σημεία πατούσε πάνω στα απομεινάρια του. Το τείχος αυτό παρέμεινε στη θέση του μέχρι την Επανάσταση και την πολιορκία από τον Κιουταχή (1826), ο οποίος ουσιαστικά ισοπέδωσε την πόλη.    Τμήμα του προτειχίσματος και της τάφρου, Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Μουσείο Μπενάκη)   Με την άφιξη των Βαυαρών (1833) εισήχθη στην Ελλάδα και η καινοτόμος λογική της ανοικτής πόλης. Η νέα πρωτεύουσα άρχισε να σχεδιάζεται στα πρότυπα ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, με μεγάλους δρόμους, βουλεβάρτα και πλατείες, αλλά χωρίς οχυρώσεις, περιτοιχίσματα και άλλα στοιχεία που θα εμπόδιζαν την επέκτασή της. Με τον τρόπο αυτό γεννήθηκε μια σύγχρονη δυτική πρωτεύουσα, ταυτόχρονα, όμως, αφέθηκαν στη λήθη του χρόνου ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της και τρόποι αστικής οργάνωσης που είχαν κυριαρχήσει σε όλη τη διάρκεια της μεταβυζαντινής και οθωμανικής περιόδου. Η ρήξη που προκάλεσαν οι αλλαγές αυτή στη συλλογική μνήμη της πόλης δεν έχει αξιολογηθεί ακόμη επαρκώς.    Την ιστορία των τειχών ανέλαβαν να αποκαλύψουν οι λειτουργοί της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας κάτω από τα θεμέλια νεοκλασικών οικιών και μεταγενέστερων πολυκατοικιών. Στην προσπάθεια αυτή συχνά συνάντησαν σφοδρές αντιδράσεις από επενδυτές, εργολάβους, ακόμη και πολιτικούς, ιδιαίτερα την περίοδο της αντιπαροχής και την επταετία της χούντας. Δυστυχώς, παρόμοιες αντιδράσεις συναντούν ενίοτε και σήμερα. Άλλωστε, οι αποσπασματικές μνήμες του αστικού παρελθόντος ελάχιστα συγκινούν τους θιασώτες της «fast-track ανάπτυξης», αφού δεν συνεπάγονται άμεσο κέρδος... Είναι, όμως, αυτές οι ταπεινές μνήμες –και όχι μόνον η Ακρόπολη με το απαστράπτον μουσείο της– που μας συνδέουν με το ζωντανό παρελθόν της πόλης και μας επιτρέπουν να ιχνηλατήσουμε τις υπόγειες διαδρομές και τις καθημερινές ιστορίες των ανθρώπων. Ας τις αναζητήσουμε. Ας κοιτάξουμε χαμηλά, εκεί όπου βαδίζουμε. Ας προσπαθήσουμε να συνδέσουμε τα κομμάτια του παζλ που κρύβονται λίγα εκατοστά κάτω από τα πόδια μας. Κι ας σκεφτούμε ότι σε αυτή την πόλη έζησαν εκατομμύρια άνθρωποι πριν από εμάς –άνθρωποι κάθε λογής, ειδωλολάτρες, χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Έλληνες, Φράγκοι, Ενετοί, Τούρκοι, Αρβανίτες–, βρίσκοντας κοινό καταφύγιο πίσω από τα ψηλά της τείχη. Τείχη ορατά, που προστάτευαν από πραγματικούς αντιπάλους – σε αντίθεση με τα αόρατα τείχη που οι σημερινοί κάτοικοι της πόλης (ή, τέλος πάντων, κάποιοι από αυτούς) προσπαθούν να υψώνουν μεταξύ τους, επινοώντας ανύπαρκτους εχθρούς εντός του άστεως...   Τμήμα του τείχους, του προτειχίσματος και της περιφερειακής οδού στο υπόγειο του Ταχ. Ταμιευτηρίου, Αριστείδου 14 και Πεζματζόγλου 

Oταν ο Ιούλιος Καίσαρ απείλησε τη Λάρισα

Ιούλιος Καίσαρ, Πομπήιος. Η Λάρισα που κινδύνεψε να καεί από τον Καίσαρα το 48 π.Χ. μετά τη μάχη της Φαρσάλου και ο σωτήρας της, ο Ρωμαίος Βάλβος! Το άγαλμά του δέσποζε, στο κέντρο του κοίλου του αρχαίου θεάτρου... Η άγνωστη ρωμαϊκή ιστορία της πόλης, στο φως. Το μνημείο ανοιχτό βιβλίο ιστορίας...

Το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας, «έπαιξε» έντονα, προεκλογικά, όντας στο επίκεντρο των εξαγγελιών των δημοτικών παρατάξεων. Συγχρόνως, όμως γίνονται και έργα στο θέατρο, που δεν φαίνονται σε αυτή τη φάση. Φαίνονται μόνο οι εργαζόμενοι «με τα νυστέρια», όπως από άγνοια, μερικές φορές, αναφέρονται κάποιοι. Το θέατρο, μέσα από τους επιστήμονες και όλο το προσωπικό, που εργάζεται για αυτό, από χρόνια, προσφέρει σήμερα στην πόλη, την άγνωστη ιστορία της, επί ρωμαιοκρατίας. Τους τελευταίους αιώνες πριν και τους πρώτους αιώνες μετά Χριστό! Με τη βασική διαπίστωση, ότι η Λάρισα ως ηγέτιδα της Θεσσαλίας και ευρύτερα της κεντρικής Ελλάδας, ήταν αυτόνομο κράτος. Βασική αιτία, το θεσσαλικό σιτάρι και οι ανάγκες των ρωμαϊκών στρατευμάτων.

Για τις τελευταίες εξελίξεις, η «Ε» συζήτησε με τον πρόεδρο της επιστημονικής επιτροπής αποκάλυψης αρχαιολόγο κ. Αθανάσιο Τζιαφάλια και τον στενό του συνεργάτη επί 40ετία, καθηγητή Αρχαιολογίας κ. Μπρούνο Ελί, ειδικό σε θέματα επιγραφών. Η συζήτηση, είναι η πρώτη σειράς δημοσιευμάτων, που θα ακολουθήσουν για το Αρχαίο Θέατρο, με συνεντεύξεις ανθρώπων, που δούλεψαν και δουλεύουν για αυτό. Μερικά από αυτά που ειπώθηκαν, με τους κ. Τζιαφάλια και Ελί: «Φέτος κορυφώνεται η συνεργασία μας με τους Γάλλους συναδέλφους, είναι η κορύφωση της μελέτης του μνημείου, από την άποψη της ιστορίας του θεάτρου. Έχουμε εκπληκτικές ιστορικές πληροφορίες. Η ταύτιση των μαρμάρων είναι στο περατούσθαι, ξέρουμε πάρα πολύ καλά, πού πάει το καθένα. Μετά από αδειοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού θα μπει γερανός μέσα (εντός του καλοκαιριού), για να μπουν τα μάρμαρα στην ακριβή τους θέση. Ο τρόπος που επικολλούνται τα μάρμαρα δεν είναι αντιστρεπτός. Χρειάζεται απόλυτη ακρίβεια. Ο αρχαίος αρχιτέκτονας και μάστορας, χάραζε πάνω στο εδώλιο το σημείο, που θα έμπαινε το παραπάνω. Το ελάχιστο λάθος, χαλάει όλη την επόμενη σειρά.

Η ΡΩΜΑΙΟΚΡΑΤΙΑ

Βρήκαμε στο θέατρο όλη τη ρωμαϊκή ιστορία της Λάρισας, που ήταν άγνωστη. Να πούμε για παράδειγμα, ένα όνομα ιστορικού προσώπου, του Λεύκιου Κορνήλιου Βάλβου: 'Ήταν φίλος του Ιουλίου Καίσαρα στη μάχη των Φαρσάλων, μεταξύ Ιουλίου Καίσαρα και Πομπηίου, που είχε νικητή, ως γνωστό, τον Καίσαρα (σ.σ. 9 Αυγούστου 48 π.Χ. Σύμφωνα με τους ιστορικούς ο στρατός του Πομπηίου είχε τεράστιες απώλειες, αν και υπέρτερος αριθμητικά. Μετά την μάχη αυτή, ο Πομπήιος κατέφυγε πρώτα στη Λάρισα και έπειτα στην Αίγυπτο, όπου και τελικά δολοφονήθηκε).

Οι Λαρισαίοι και το λαρισαϊκό ιππικό ήταν με το μέρος του Πομπηίου. Ο Ιούλιος Καίσαρας, θέλησε μετά να καταστρέψει τη Λάρισα, για να την εκδικηθεί. Ο Βάλβος παρενέβη, έπεισε τον Ιούλιο Καίσαρα, να μην κάψει την πόλη. Γι' αυτό οι Λαρισαίοι τίμησαν τον Βάλβο στο πιο επίσημο μνημείο της πόλης, στο αρχαίο θέατρο. Μάλιστα έβαλαν το άγαλμά του, μπροστά στο κέντρο του κοίλου του θεάτρου. 'Ήταν μεγαλύτερο από τα άλλα αγάλματα τιμωμένων προσώπων (κάτι σαν τις κερκίδες των επισήμων στα γήπεδα). Βρέθηκε η βάση του με την επιγραφή. Έχουμε ελπίδες, μήπως βρεθεί και το άγαλμα.

Βρήκαμε επίσης και τον Λούκιο Τίλιο Κικέρωνα, πρεσβευτή των ρωμαϊκών συμφερόντων στη Λάρισα, συγγενής του γνωστού ρήτορα Κικέρωνα, πρωτοξάδελφος. Αυτό το ξέρουμε όχι άμεσα, αλλά έμμεσα. Οι Ρωμαίοι, που ενδιαφέρονταν τόσο πολύ για τη Θεσσαλία, ο λόγος ήταν το σιτάρι και όχι τίποτε άλλο. Γι' αυτό, είχαν δώσει προνόμια στη Λάρισα, την ονόμασαν Αυγούστα (σεβαστή). Οι Ρωμαίοι δεν είχαν στρατό εδώ, μόνο αντιπροσωπεία. Παρεμβαίνει ο κ. Μπρούνο Ελί: «Βεβαιώνεται λοιπόν ότι την αυτοκρατορική εποχή, η Θεσσαλία, το Κοινό των Θεσσαλών στη Λάρισα, ήταν αυτόνομο κράτος. Αυτό σημαίνει ότι δεν εξαρτιόταν από τη Μακεδονία, ούτε από την Αχαΐα. Μέχρι το τέλος της ρωμαϊκής εποχής. Κι όχι μόνο αυτό, ήταν τεράστιο κράτος. Το εύρος του έφτανε εκτός από τη σημερινή Θεσσαλία, μέχρι την Υπάτη, τις Θερμοπύλες, τη Σκάρφεια κοντά στην Αταλάντη, όλη την κοιλάδα του Σπερχειού και βόρεια μέχρι τον Όλυμπο...

Όλα τα ελληνικά και τα λατινικά ονόματα που χρησιμοποιήθηκαν εκείνη την εποχή Ολυμπιόδωρος, Ελλανοκράτης κλπ. Ο Ολυμπιόδωρος ήταν πατέρας του καθηγητή της ρητορικής του Λαρισαίου που δίδασκε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας. Κι εκείνος λεγόταν Ολυμπιόδωρος, ήταν καθηγητής της Ρητορικής. Πολύ μεγάλο όνομα της εποχής. Πρέπει να ξέρεις όλες τις επιγραφές της Λάρισας, για να βρεις τα πρόσωπα. Με μια επιτύμβια στήλη π.χ. μπορούμε να δούμε ονόματα του γιου ή της κόρης, δηλαδή να έχουμε μια προσωπογραφία. Ήταν ο τηλεφωνικός κατάλογος των Λαρισαίων της εποχής, το αρχαίο θέατρο. Όλες οι γενεές εκείνων των αιώνων. Αυτά βγήκαν μόνο από τη μελέτη.

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ

Η δουλειά μας δεν φαίνεται. Στα τρίγλυφα και τις μετώπες, ξεκαθαρίσαμε τα ονόματα Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Του Οκταβιανού, του Αυγούστου, του διαδόχου του Τιβέριου, του Γερμανικού, βρήκαμε και το όνομα της Λυδίας της γυναίκας του Αυγούστου. Μας λείπει ο Δρούσος. Κάπου πίσω από τη σκηνή θα τον βρούμε. Οι Λαρισαίοι, που είχαν προνόμια, τιμούσαν τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, με αγάλματα. Αυτά βρίσκονταν στο 2ο όροφο της σκηνής.

Πρώτα θα βγάλουμε τις κολώνες πίσω από τη σκηνή. Οι πωρόλιθοι στην αρχαία Θεσσαλία. προέρχονται από το αρχαίο λατομείο στην Περαχώρα Τυρνάβου, επειδή είχαν μεγάλες τρύπες, είχαν σοβά! Ασβέστη, άμμο... Ώρες- ώρες μας πιάνει το παράπονο, που μερικοί δεν καταλαβαίνουν. Δεν είναι εργολαβία, να κάνουμε πολυκατοικία και μια γέφυρα, με καλουπώματα. Το πρόβλημά μας είναι ένα και μοναδικό: Δεν επιτρέπεται να κάνουμε λάθος. Είτε η ιστορική μελέτη, που είναι πολύ μεγάλη ή μελέτη αρχαιολογική, με την έννοια ταύτισης των μαρμάρων. Κάνουμε αρχαιολογία όχι οικοδομή, αυτή είναι η διαφορά. Αν ήταν να βάλουμε τα μάρμαρα, το ένα πάνω στο άλλο, θα τελειώναμε σε μια εβδομάδα. Έχουμε περίπου 700 εδώλια. Πολλά έχουν βάρος 3- 4 τόνων. Ίσως πρέπει να μετρήσουμε, με την πρώτη ευκαιρία, τα κυβικά μέτρα των μαρμάρων, θα είναι χιλιάδες. Η δουλειά του κ. Αθ. Τζιαφάλια και της ομάδας του, είναι εξαιρετική. Από χρόνια, είναι συστηματική, πρέπει να το ξέρει ο κόσμος αυτό.

Κάποτε, πάνω από το θέατρο, υπήρχε η οδός Παπαναστασίου. Περνούσαν και βαριά φορτηγά για τη λαχαναγορά, που λειτουργούσε στο Φρούριο. Αν δεν ήταν τόσο ισχυρό το μνημείο, θα είχε διαλυθεί πλήρως, δεν θα υπήρχε τίποτα σήμερα. Πιστεύω ότι είμαστε σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Μέχρι τις αρχές του 2009 κάναμε ακόμα κατεδαφίσεις. Ας σκεφτούμε, ότι η αναστήλωση του Παρθενώνα στην Αθήνα γίνεται συνεχώς τα τελευταία 40 χρόνια περίπου... Χρειάζονται χρόνια για το θέατρο και εμείς πάμε πολύ γρήγορα. Πίσω, από το θέατρο υπάρχουν 2.500 κομμάτια, που πρέπει να κατεβούν κάτω! Τα δε μικρά κομμάτια στα κιβώτια ξεπερνούν τις 6.000 χιλιάδες! Χιλιόμετρα ολόκληρα, τριχοειδείς ρηγματώσεις τις γέμισαν αυτά τα άτομα, που εργάζονται με το νυστεράκι. Αυτή η δουλειά είναι πάρα πολύ σημαντική για τη διατήρηση του μνημείου. Αυτό πρέπει να μείνει και για τις επόμενες γενιές. Εμείς δεν θα υπάρχουμε, αλλά κάποιες μελλοντικές γενιές θα το έχουν. Ολοκληρώσαμε τη συντήρηση του κοίλου, τώρα πιάνουμε τη σκηνή και μετά θα πάμε στους αναλημματικούς τοίχους. Ευτυχώς, εκεί η δουλειά είναι ελάχιστη.

Έχουμε 25 άτομα, συντηρητές κ.λπ., που καθαρίζουν, συντηρούν, κολλάν, θραύσματα. Βγάζουμε τα τσιμέντα, με τα καλεμάκια από τα μάρμαρα, που χρησιμοποιήθηκαν ως θεμέλια οικοδομών. Γοητευόμαστε κάθε μέρα, από κάτι νέο που βρίσκουμε, υπάρχει ενθουσιασμός. Προ ημερών βρήκαμε κοντά στη σκηνή ένα κομμάτι από μαρμάρινο αναλόγιο, έργο περίτεχνο. Από κάπου στέκονταν και μιλούσαν οι αρχαίοι ομιλητές.

ΤΣΙΡΚΟ ΚΑΙ ΔΙΩΓΜΟΙ

Ξεκαθαρίσαμε την ιστορία του θεάτρου, όσον αφορά στη μετατροπή του. Προσωπικά πιστεύω, ότι επί Οκταβιανού Αυγούστου και Τιβερίου έγινε αρένα. Περί το τέλος του 2ου αιώνα μ.Χ., μετά το 180, έχουμε και σχετική επιγραφή, όπου αναφέρεται το όνομα Πολυδεύκης, έχουμε νέα σοβαρή μετατροπή του θεάτρου. Έκλεισαν τις παρόδους και τις εισόδους (άφησαν μόνο μία, έβαλαν όρθια τα μάρμαρα γύρω από την ορχήστρα, έβαλαν και επιπλέον φράχτη, για να προστατεύονται οι θεατές από τα άγρια ζώα), κάτι σαν στηθαία και μετέτρεψαν, τέλη 2ου αρχές 3ου αιώνα, το θέατρο, σε αρένα για θηριομαχίες! Μάλιστα μέσα στον αποχετευτικό αγωγό του θεάτρου βρήκαμε πάνω από 400 χάλκινα νομίσματα. Ήταν νομίσματα σε κυκλοφορία και τα έριχναν οι θεατές, όπως γίνεται σήμερα στα γήπεδα! Τότε το θέατρο ήταν τσίρκο, ένας κυκλικός κλειστός χώρος, με μόνη είσοδο από αριστερά, αυτή που βρήκε ο Αρβανιτόπουλος και πιθανόν έκλεινε με κάποιο είδος κάγκελου. Κάτι σαν Κολοσσαίο, σε μικρή κλίμακα.

Επίσης, θα τολμήσω να πω, συνεπικουρούμενοι κι από το γεγονός ότι βρέθηκαν απέναντι από τον Άγιο Αχίλλιο, στον Πηνειό ταφές Χριστιανών του 4ου αιώνα μ. Χ., ότι δεν αποκλείεται να έγιναν και διώξεις πρωτοχριστιανών μέσα στο θέατρο. Δηλαδή, τους έβαζαν στην αρένα με τα θηρία. Δεν έχω όμως αποδείξεις. Είναι μια υπόθεση. Είναι η εποχή του «άρτος και θεάματα». Ουδεμία σχέση με την αρχαία αποστολή των θεάτρων, με παραστάσεις θεατρικές κ.λπ. Το θέατρο ήταν προς το τέλος του. Στα τέλη του 16ου αιώνα, που οι Οθωμανοί αναμόρφωσαν τη Λάρισα, κατεδάφισαν τους λόφους της. Όταν ανεσκάφη η Βασιλική στο Φρούριο, από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων δεν βρήκε κρημνίσματα, ούτε πέτρες πεσμένες, ούτε κεραμίδια στέγης. Μόνο τη θεμελίωση, που είναι ορατή σήμερα. Στο σημερινό Μπεζεστένι υπήρχε λοφάκος, τον καθάρισαν οι Οθωμανοί και τα κρημνίσματα του Αγίου Αχιλλίου, τα έριξαν όλα στο βάθος του θεάτρου. Γι αυτό βρήκαμε θωράκια, κολώνες και άλλα που παραδώσαμε στην Εφορεία Βυζαντινών.

Όταν αρχίσαμε ένα σκάβουμε τον δρόμο για την αποκάλυψη του θεάτρου είδαμε ότι στα πλάγια στηριζόταν από πέτρες με επικάλυψη ασβέστης και δεν μπορούσαμε να το εξηγήσουμε, γιατί τότε δεν είχε αποκαλυφθεί η Βασιλική. Ήταν, προφανώς από τον Άγιο Αχίλλιο. Μέχρι που βρήκαμε και έναν σταυρό, στο θέατρο και εκπλαγήκαμε. Για παράδειγμα βλέπουμε στο Μπεζεστένι σπονδύλους κιόνων, εντοιχισμένους. Αυτοί δεν είναι από το θέατρο, αλλά από τον ναό της Πολιάδος Αθηνάς, που ήταν στη γωνία των οδών Σκυλοσόφου και Μητρ. Αρσενίου, στη γωνία που είναι μια καφετέρια. Στην Πολιάδα οι Λαρισαίοι κατέθεταν όλα τα ψηφίσματα, αποφάσεις κλπ. Αν σκαφτεί κάποτε ο χώρος, μπροστά προς την πλατεία Μητέρας, ίσως βρεθούν πράγματα...

Εφ. Ελευθερία (Ε. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ)

Ο ΜΙΝΩΑΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ο Μίνωας, σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ήταν γιος του Δία και της Ευρώπης και ο πρώτος βασιλιάς του αρχαίου Ελληνικού κόσμου.Ήταν από τους πλέον σοφούς, που θέσπισε νόμους, και μάλιστα περιβεβλημένους με θεϊκή εντολή.
Ο σοφός Μίνωας, επειδή γνώριζε το μεγάλο σεβασμό που έτρεφαν για τους θεούς τους, οι υπήκοοι του, οι Μινωίτες, είχε οργανώσει για τον σκοπό αυτό ένα είδος μυστηριακής τελετής, ώστε να τους πείσει, ότι οι νόμοι, και οι αποφάσεις του ήσαν θεόσταλτες.
Με τον τρόπο αυτό μετέθετε την τυχόν δυσαρέσκεια των υπηκόων του, για τις αποφάσεις του, στους θεούς. Το τέχνασμα του Μίνωα βλέπουμε να επαναλαμβάνεται μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα περί το 1300 π.χ. από τον Μωυσή όταν συνάντησε δήθεν τον Θεό στο όρος Σινά.
Όπως μας λέει ο Όμηρος, ο Μίνωας κάθε εννέα χρόνια (αφού ετοίμαζε το επόμενο εννεαετές πρόγραμμά του), ξεκινούσε από την Κνωσό, και μέσω της Ιεράς Οδού, συνοδευόμενος από πλήθος Μινωιτών, που ήσαν ιερείς, μύστες, όργανα της εξουσίας και απλοί πολίτες, για να μεταβεί στο Ιδαίον Άντρον.
Το Ιδαίον Άντρον είναι ένα σπήλαιο σε υψόμετρο 1.500 μέτρων στο όρος Ίδη (Ψηλορείτης). Στο σπήλαιο αυτό σύμφωνα με τη μυθολογία είχε γεννηθεί ο Δίας, γιος του Κρόνου και της Ρέας, και επειδή ο Κρόνος κατάπινε τα παιδιά του, είχαν αναλάβει τη φύλαξή του οι Κουρήτες (Κρήτες;) πάνοπλοι πολεμιστές, και όταν το μωρό Δίας έκλαιγε αυτοί χόρευαν ένα πηδηχτό χορό (πεντοζάλη;), και κτυπούσαν τις ασπίδες τους προκαλώντας θόρυβο για να μην ακούσει ο Κρόνος το κλάμα του μωρού.




Ανεβαίνοντας το όρος, μετά από κοπιαστική πορεία αρκετών χιλιομέτρων, η πομπή σταματούσε στην θέση Ζώμινθος, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, όπου υπήρχε επιβλητικό οικοδόμημα, που ήταν πιθανώς ο χώρος όπου ο Μίνωας και η ακολουθία του προετοιμάζονταν για την τελική φάση της τελετής.
Ήταν και συγχρόνως διοικητικό και παραγωγικό κέντρο. Από εκεί ελέγχονταν η κτηνοτροφική δραστηριότητα της περιοχής και ειδικά η παραγωγή μαλλιού, απαραίτητο για την υφαντουργία, και ξυλείας, απαραίτητης για την ναυπήγηση πλοίων. Η θέση οικοδομήματος σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, μας κάνει να υποθέσουμε ότι οι Μινωίτες, να έκαναν χρήση του χιονιού και του πάγου.
Το οικοδόμημα που διέθετε 80 δωμάτια, ήταν ένα τριώροφο κτήριο, αρκετά μεγάλο, που εκτός από διοικητικό κέντρο πρέπει να τελούνταν ή να προετοιμάζονταν θρησκευτικές τελετές.
Τελικός προορισμός της πομπής το σπήλαιο Ιδαίον Άντρον. Δεν γνωρίζουμε πόσες μέρες κρατούσαν οι τελετές και τον τρόπο διεξαγωγής των. Στο σπήλαιο ο Μίνωας εισέρχονταν μόνος του, όπου εκεί υποτίθεται συναντούσε τον πατέρα του τον Δία που του έδινε τις εντολές του.!



Το διοικητικό κέντρο αυτό εντόπισε ο αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης, όταν διενεργούσε ανασκαφές στο Ιδαίον Άντρον. Ένας κτηνοτρόφος από τα Ανώγεια, που είχε πλησίον τα ζώα του, του ζήτησε να τον επισκεφτεί στο σπίτι του. Τότε ο Σακελλαράκης, τον ρώτησε που είναι το σπίτι του κι ο κτηνοτρόφος του απάντησε στην Ζώμινθο.
Ο Σακελλαράκης ένας πεπειραμένος αρχαιολόγος, και γνώστης της περιγραφής του Ομήρου, έμεινε άναυδος. Αν είναι αυτό που πέρασε από το μυαλό μου, σκέφτηκε, θα είναι ο μεγαλύτερος αρχαιολογικός εντοπισμός μετά την Κνωσό, και πράγματι έτσι ήταν. Διότι ονομασία Ζώμινθος ήταν γνωστή από τον Όμηρο αλλά άγνωστη σαν θέση. Ακόμη προκαλεί μεγάλη εντύπωση, πως παρέμεινε αναλλοίωτη η ονομασία μέσα στο χρόνο.
Την άλλη μέρα που επισκέφτηκε την Ζώμινθο βρέθηκε μπροστά στο οικοδόμημα που αναφέραμε στην αρχή. Μόνο που το οικοδόμημα είχε καταρρεύσει από σεισμό το 1400 π.Χ. το ευχάριστο όμως ήταν ότι δεν είχε συληθεί από λαθρανασκαφείς.
Μετά τον σεισμό εγκαταλείφτηκε, και έμεινε ανέπαφο, προς μεγάλη χαρά των αρχαιολόγων και όχι μόνο. Ήδη η ανασκαφή προχωρά φέρνοντας στο φως ευρήματα που βελτιώνουν τις γνώσεις μας για την εποχή εκείνη.



Ο Μινωικός πολιτισμός άκμασε το 1900 π.Χ. έως το 1500 π.Χ. περίπου, στο διάστημα αυτό η μινωική Κρήτη έγινε θαλασσοκράτειρα, και αυτό το όφειλε στον εμπορικό της στόλο και στο ανθρώπινο ναυτικό της δυναμικό. Είχε το μονοπώλιο σχεδόν των θαλασσίων εμπορικών συναλλαγών.
Το 1500 π.Χ. με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης εδέχθη καίριο κτύπημα, από το δημιουργηθέν παλιρροϊκό κύμα, εκεί που ήταν η δύναμή της, της κατέστρεψε τον εμπορικό της στόλο και το ανθρώπινο ναυτικό της δυναμικό. Από τότε και μετά δεν μπόρεσε να συνέλθει.
Πολλά χρόνια αργότερα μετέβησαν στη Φαιστό η οποία δεν είχε πληγεί από το παλιρροϊκό κύμα, ο Λυκούργος και ο Σόλων. Όπου ο μεν πρώτος αφού μελέτησε τη Μινωική νομοθεσία, έφυγε για τη Σπάρτη περνώντας πρώτα από τους Δελφούς, για να πει στους Λακεδαιμόνιους, ότι οι νόμοι που έφερε, έχουν την έγκριση του Απόλλωνα.
Ο δε δεύτερος εκτός από τους νόμους, πήρε το ηλιακό ωρολόγιο, και ένα όργανο σε σχήμα δίσκου οδηγό για τη ναυσιπλοΐα, αλλά και άλλες επινοήσεις. Όλα αυτά βοήθησαν πολύ την Σπάρτη και την Αθήνα ώστε να εξελιχθούν στις ισχυρότερες πόλεις, κράτη, του ελλαδικού χώρου.
Το όνομα Μίνωας πρέπει να ήταν το όνομα ενός από πρώτους ισχυρούς βασιλείς της Κρήτης, και από εκεί και μετά να παρέμεινε σαν τίτλος για τους επόμενους βασιλείς, όπως ο Φαραώ για τους Αιγυπτίους.

ΔΑΝΑΟΙ ΚΑΙ ΠΕΛΑΣΓΟΙ, ΟΙ "ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΘΑΛΛΑΣΑΣ"

Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως στο μυστήριο των «Λαών της Θάλλασας» οι οποίοι με τις μαζικές εισβολές τους στις αρχές του 12ου αιώνα π.Χ, κατέστρεψαν τη Χετιτική αυτοκρατορία, και ταυτόχρονα έγιναν σοβαρή απειλή για την Αίγυπτο. Τους λαούς αυτούς οι Αιγύπτιοι τους ονόμαζαν «Ξένους» , και έως σήμερα δεν γνωρίζουμε ποιοί ακριβώς ήταν.
Σύμφωνα με ανάγλυφα της Μέντινετ Χαμπού οι «Λαοί της Θάλασσας» (όρος που εισήγαγε το 1881 ο Γάλλος Αιγυπτιολόγος Γκαστόν Μασπέρο), περιγράφονται ως εξής από τους Αιγυπτίους:
Οι Πελεσέτ (Prst), οι Τζεκέρ (Tk,r ), οι Ντενυέν (Dnn) και οι Βεσές (Wss) οι οποίοι φορούσαν περικεφαλαίες με φτερά. Παρόμοιες παραστάσεις υπάρχουν στα ευρήματα της Έγκωμης στην Κύπρο. Οι Σερντέν φορούσαν περικεφαλαίες με κέρατα, όμοιες με απεικονήσει που βρίσκουμε σε αγγεία της Μυκηναϊκής. Οι Σεκελές φορούσαν ταινίες στο μέτωπο, πανοπλίες με κοντές φούστες, και ήταν οπλισμένοι με στρογγυλές ασπίδες, δόρια και σπαθιά.

Αιχμάλωτοι των Αιγυπτίων από τους λαούς της Θάλλασας
Από την ενδυμασία και τα πλοία τους αλλά και από επιγραφές που αναφέρουν πως οι «Λαοί της Θάλασσας», έκαναν επιθέσεις από νησιά, οι μελετητές συμπεραίνουν ότι ήταν διάφορα φύλα που είχαν συνάψει συμμαχίες, μεσογειακής προελεύσεως.

Οι εισβολές αυτές των λαών έγιναν τόσο από ξηράς αλλά κυρίως από θάλασσας, συνεπώς οι λαοί αυτοί θα πρέπει να διέθεταν πέρα από ισχυρή στρατιωτική ισχύ και ισχυρές ναυτικές δυνάμεις.
Την ίδια χρονική περίοδο που λαμβάνουν χώρα οι εισβολές των «Λαών της Θάλασσας», έλαβε χώρα και ο Τρωικός πόλεμος. (1)
Στον Τρωικό πόλεμο οι ναυτικές δυνάμεις των Αχαιών - Δαναών (Ελλήνων ) (2) σύμφωνα με Θουκυδίδη αποτελούνταν από 1.200 πλοία. (Οι ναυτικές δυνάμεις περιγράφονται λεπτομερώς, στην β' Ραψωδία της Ιλιάδας ). Ο Ελληνικός στόλος αποτελούνταν από πλοία που προέρχονταν από 28 διαφορετικές περιοχές της Ελλάδος, από την στην Στερεά Ελλάδα έως την Κρήτη. Το σύνολο της εκστρατευτικής δύναμης είναι τεράστιο, καθώς υπολογίζεται σε 70.000 έως 130.000 άντρες. Είναι φυσικό λοιπόν κάποιος να συμπεράνει πως ένας τέτοιος στόλος θα μπορούσε άνετα να αποτελέσει απειλεί τόσο για την Αίγυπτο όσο και για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Όπως αναφέρουν Αρχαίες Αιγυπτιακές πηγές για τις οποίες έγινε λόγος παραπάνω, οι «Λαοί της Θάλασσας» ήταν οι:
- Πελεσέτ . Προφανώς πρόκειται περί των Πελασγών (3), αλλά και των Φιλισταίων, οι οποίοι σύμφωνα και με την Βίβλο προέρχονταν από την Μινωική Κρήτη (ιδρυτές της Παλαιστίνης). Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη οι Μινωίτες Κρήτες έφτιαξαν πρώτοι στόλο, έδιωξαν τους πειρατές και τους Κάρες, και εποίκησαν πολλά ακατοίκητα νησιά !! «Μίνως γὰρ παλαίτατος ὧν ἀκοῇ ἴσμεν ναυτικὸν ἐκτήσατο καὶ τῆς νῦν Ἑλληνικῆς θαλάσσης ἐπὶ πλεῖστον ἐκράτησε καὶ τῶν Κυκλάδων νήσων ἦρξέ τε καὶ οἰκιστὴς πρῶτος τῶν πλείστων ἐγένετο, Κᾶρας ἐξελάσας καὶ τοὺς ἑαυτοῦ παῖδας ἡγεμόνας ἐγκαταστήσας• τό τε λῃστικόν, ὡς εἰκός, καθῄρει ἐκ τῆς θαλάσσης ἐφ' ὅσον ἐδύνατο, τοῦ τὰς προσόδους μᾶλλον ἰέναι αὐτῷ..».
Ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα για την ορθότητα της υπόθεσης είναι, πως οι τοιχογραφίες που έχουν βρεθεί στην Αίγυπτο και παρουσιάζουν Πελεσέτ αιχμαλώτους πολεμιστές που φορούν περικεφαλαία, ίδια με αυτή του Μινωίτη πολεμιστή που είναι χαραγμένη στον Δίσκο της Φαιστού.
- Τζεκέρ. Όνομα παραπλήσιο με των Τευκρών (ακόλουθοι του Τεύκρου, αδελφού του Αίαντα οι οποίοι έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο), αλλά και των Τρώων.
- Ντενυέν . Επίσης παραπλήσιο όνομα των Δαναών,
- Σεκελές... Προφανώς Ίωνες Σικελοί.

Οι Χετταίοι επίσης κάνουν αναφορές σε ένα μεγάλο βασίλειο στα δυτικά του Αιγαίου, το ονόμαζαν «Αχιγιάβα» (κοινή ρίζα με το Αχαιός , χώρα των Αχαιών), του οποίου ο βασιλιάς αναφέρουν ήταν ισοδύναμος του Χετταίου βασιλιά. Επίσης, γίνεται λόγος και για μια συνομοσπονδία πόλεων (Ασσούα, πιθανή σχέση με τον αρχαίο ελληνικό όρο Ασία) στη βορειοδυτική Μικρά Ασία και την απέναντι Θρακική ακτή, στην οποία ανήκει και η πόλη Ιουλούσα.( Οι μελετητές θεωρούν ότι πρόκειται για την Τροία).
Σε ένα Χεττιτικό κείμενο αναφέρεται ως βασιλιάς της κάποιος Αλακάσαντου, όνομα που πιθανόν αναφέρεται στον γιο του Πριάμου Πάρη, που ονομάζονταν και Αλέξανδρος. Σε κάποιο άλλο κείμενο (περίπου 1250 π.Χ.) που διασώζεται αποσπασματικά και απευθύνεται στον βασιλιά των Αχαιών (Αχιγιάβα), αναφέρει ότι στην περιοχή της Τροίας είχαν εμπλακεί δυνάμεις και των δύο μεγάλων βασιλείων.
Η συνομοσπονδία των πόλεων στην οποία ανήκε η Τροία κατά την Χετταιο-Αιγυπτιακή μάχη στο Καντές της σημερινής Συρίας (περίπου 1240-1210 π.χ), ενώ αρχικά ήταν να πολεμήσει με το μέρος των Χετταίων, τάχθηκε με τους Αιγύπτιους.....Τις επόμενες δεκαετίες οι Χετταίοι εκστράτευσαν εναντίον αυτής της συνομοσπονδίας αλλά δεν κατάφεραν να την υποτάξουν. Είναι πιθανόν ο Τρωικός πόλεμος να ήταν εκτεταμένη πολεμική σύγκρουση μεταξύ των Δαναών- Αχαιών και της συνομοσπονδίας αυτής που ανήκε και η πόλη της Τροίας (Ασσούα, κατά τα Χετιτικά αρχεία).

। Αυτό συμβαδίζει και με τις αρχαίες αφηγήσεις : αποβίβαση στην Μυσία, εκστρατείες του Αχιλλέα και του Αίαντα του Τελαμώνιου σε Φρυγία και Θράκη.

॥ πιθανές μετακινήσεις των Λαών της Θάλλασας

Μετά την καταστροφή της Τροίας, οι Έλληνες λόγω των ιεροσυλιών που είχαν διαπράξει κατά την διάρκεια του πολέμου της Τροίας, είχαν προκαλέσει την οργή των Θεών.
Για αυτό πολλά από τα πλοία των Ελλήνων στο ταξίδι του γυρισμού χάθηκαν ή προσάραξαν σε μακρινές χώρες ιδρύοντας πόλεις και εποικίζοντας ακατοίκητα νησιά ή περιοχές. Ίσως βέβαια να μην ήταν ατύχημα ή τιμωρία των Θεών η διασπορά του τεράστιου αυτού στόλου, καθώς είναι επόμενο μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις μετά από σπουδαίες νίκες να διακρίνονται από αλαζονεία και έπαρση που οδηγούν σε νέες επεκτατικές επιθέσεις. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η περίοδος από το 1400 π.Χ έως το 1.200 π.Χ , είναι μία περίοδος συνεχών και πολλών πολεμικών συγκρούσεων σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου.
Η πιο γνωστή ιστορία περιπλάνησης μετά την Τροία είναι αυτή του Οδυσσέα, υπάρχουν όμως επίσης πολλές ακόμα αναφορές που κάνουν λόγο για τους υπόλοιπους ήρωες και για τις περιπλανήσεις τους.

Ο στόλος του Μενέλαου για παράδειγμα παρασυρμένος από τους ανέμους πέρασε από την Κρήτη, την Κύπρο, την Φοινίκη, την Λιβύη και την Αίγυπτο. Τα πέντε εναπομείναντα πλοία ήταν αδύνατο να επιστρέψουν λόγω των έντονων ανέμων. Ο Μενέλαος έμαθε τελικά από τον θαλάσσιο θεό Πρωτέα, ποιες θυσίες έπρεπε να κάνει στους οργισμένους Θεούς για να του επιτραπεί η επιστροφή του στην πατρίδα. «Καὶ τὸν ἀπείκασε ὁ ξανθὸς Μενέλαος σὰ μιλοῦσε, καὶ τοὺς φωνάζει καὶ λαλεῖ μὲ φτερωμένα λόγια• “Ποιός ἄνθρωπος, παιδάκια μου, μετριέται μὲ τὸ Δία; ἀθάνατοί 'ναι οἱ πύργοι του καὶ τὰ καλά του ἐκείνου• θνητὸς μονάχα στὰ καλὰ μ' ἐμένανε μετριέται, ἢ κι ὄχι• τὶ μὲ πάθια μου καὶ μὲ πολλὰ ταξίδια μὲς στὰ καράβια τά 'φερα χρόνους ὀχτὼ γυρνώντας• Κύπρο, Φοινίκη διάβηκα, Αἴγυπτο, Αἰθιοπία, καὶ Σιδονιῶτες κι Ἐρεμπούς, καὶ τῆς Λιβύας τὴ χώρα...» Ραψωδια δ 80-85στιχοι.
Σύμφωνα με την «Παλινωδία» του ποιητή του 6ου π.Χ. αιώνα Στησίχορου, όπως αναφέρεται στον «Φαίδρο» του Πλάτωνα, η Ελένη που είχε απαχθεί από τον Πάρη ήταν απλά ένα ομοίωμά της, και η πραγματική Ελένη βρίσκονταν όλο αυτό το διάστημα στην Αίγυπτο, όπου ξανάσμιξε με τον Μενέλαο. Τελικά, ο Μενέλαος επέστρεψε μαζί με την ωραία Ελένη οχτώ χρόνια μετά το πέρας του Τρωικού πολέμου.
Παρομοίως ο Αγαπήνορας γιος του Αργοναύτη Αγκαίου και εγγονός του Λυκούργου, 10ος μυθικός βασιλιάς της αρχαίας Αρκαδίας, ιδρυτής και βασιλιάς της Πάφου, πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο ως αρχηγός των Αρκάδων με 60 πλοία που του παραχώρησε ο Αγαμέμνονας. Φέρεται επίσης να ήταν ανάμεσα στους πολεμιστές που κρύφτηκαν μέσα στον Δούρειο Ίππο. Και το δικό του πλοίο κατά την επιστροφή από την Τροία, παρασύρθηκε στις ακτές της Κύπρου, όπου και έμεινε οριστικά σύμφωνα με τους Όμηρο και Παυσανία ιδρύοντας την Πάφο.
Ένας άλλος ήρωας του Τρωικού πολέμου που ίδρυσε πολλές πόλεις ήταν ο Μόψος, ο οποίος αναφέρεται ως οικιστής της Κολοφώνας. Εκδίωξε τους ντόπιους Κάρες και επέκτεινε την εδαφική επικράτεια της πόλης του. Ο Μόψος ήταν διάσημος μάντης εφόσον κατάφερε να νικήσει στη μαντική τέχνη τον περίφημο μάντη Κάλχα, όταν το πλοίο του δεύτερου πετάχτηκε από την τρικυμία στις ακτές του Κολοφώνα κατά την επιστροφή από την Τροία. Σύμφωνα με μία παράδοση, ο Κάλχας και οι σύντροφοί του πήγαν με τα πόδια ως την πόλη αυτή. Εκεί ο Κάλχας συνάντησε τον Μόψο, ήδη γνωστό μάντη. Κοντά στο σπίτι του Μόψου υπήρχε μια συκιά. Ο Κάλχας ρώτησε τον Μόψο πόσα σύκα κάνει και ο Μόψος απάντησε: «Δέκα χιλιάδες και ένα καλάθι και ένα ακόμα σύκο». Επαληθεύθηκε ότι ο Μόψος είχε δίκιο. Τότε ο Μόψος ρώτησε τον Κάλχα: «Η γουρούνα που βλέπεις εδώ πόσα γουρουνάκια έχει στην κοιλιά της και πότε θα τα γεννήσει;» Ο Κάλχας απάντησε «8». Ο Μόψος τον πληροφόρησε τότε ότι έκανε λάθος: τα μικρά ήταν εννέα, όλα αρσενικά, και η γουρούνα θα τα γεννούσε στις 6 η ώρα της επόμενης ημέρας, όπως και έγινε. Ο Κάλχας λυπήθηκε τόσο από την ήττα του, ώστε πέθανε από τη λύπη του ή αυτοκτόνησε. Ο παραπάνω μύθος διαδόθηκε μέχρι τη Συρία και τη Φοινίκη.
Ο Μόψος φέρεται να έχει ιδρύσει και πολλές άλλες πόλεις κυρίως στην Μικρά Ασία. Όπως η Άσπενδος και η Μοψουεστία ( «Μόψου Εστία») η Παμφυλία ( η οποία ονομαζόταν παλαιότερα «Μοψοπία»), αλλά και η πόλη Μάλλο που ίδρυσε μαζί με τον Αμφίλοχο, γιο του Αμφιαράου, έναν ηγέτη των Αχαιών που προηγουμένως ακολουθούσε τον Κάλχα.
Ο Θεόπομπος αναφέρει ότι η πόλη της Ρόδου πήρε το όνομα της μίας από τις τρεις κόρες του. Οι ιστορικοί Αθήναιος και Πομπώνιος Μέλας αναφέρουν πως ο Μόψος έγινε οικιστής της Φασήλιδος. Τέλος αναφέρεται ότι η Ιεράπολη της Φρυγίας γύρω στο 2ο αι. μ.Χ. έκοψε χάλκινα νομίσματα που έφεραν τη μορφή του Μόψου, με το όνομα του ήρωα χαραγμένο σε αυτά.
Είναι προφανές λοιπόν πως η περίοδος αυτή συνδέεται με μία μεγάλης κλίμακας επέκταση και αποίκηση των φυλών των Ελλήνων σε όλη την Μεσόγειο, οποία επέφερε σίγουρα επέφερε και συγκρούσεις για τις οποίες υπάρχουν πολλές αναφορές.
Εφόσον οι επεκτάσεις αυτές γίνονταν κατά κύριο λόγο δια μέσω θαλάσσης, υποδεικνύουν ανεπτυγμένες ναυτικές δυνάμεις.

Σύμφωνα δε με νεότερη έρευνα του Δρ. Μηνά Τσικριτσή που βασίζεται σε κείμενο του Πλουτάρχου, («Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της Σελήνης»παρ. 941Α-942) , περιγράφεται το ταξίδι των Ελλήνων σε μία ήπειρο η οποία βρίσκονταν «δυτικά των τριών νησιών και βορειοδυτικά της Βρετανίας». Αυτή η Ήπειρος ήταν η Αμερική, στην οποία αναφέρει ότι κατοικούσαν Έλληνες από παλιά και μετά την αποστολή του Μυκηναΐου Ηρακλή, πιθανόν τον 15ο αιώνα πΧ, αναθερμάνθηκε το ελληνικό στοιχείο που έσβηνε από τις επιμειξίες με τους ντόπιους. Όπως αναφέρει ο κ. Τσικριτσής: «όλα αυτά αποδεικνύονται με αστρονομικά στοιχεία, η επεξεργασία των οποίων έγινε με τη βοήθεια προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών επιβεβαιώνοντας τον χρονολογικό προσδιορισμό του ταξιδιού που περιγράφει ο Πλούταρχος».

Ας δούμε όμως και ποίος ήταν ο Δαναός σύμφωνα με την μυθιστορία, το όνομα του οποίου πήραν οι Δαναοί – Έλληνες.
Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ο Δαναός ήταν πρόγονος του Περσέα και γιος του βασιλιά της Αιγύπτου Βήλου. Μητέρα του ήταν η κόρη του Νείλου Αγχινόη, και αδελφός του ήταν ο Αίγυπτος.
Στον Δαναό ο Βήλος έδωσε το βασίλειο της Λιβύης, ενώ τον Αίγυπτο τον όρισε διάδοχό του। Από το γάμο τους με πολλές γυναίκες τα δύο αδέλφια απέκτησαν πολλά παιδιά. Πενήντα γιους ο Αίγυπτος, και πενήντα κόρες ο Δαναός. Μετά τον θάνατο του πατέρα τους, τα αδέλφια ήρθαν σε ρήξη, εξαιτίας των επεκτατικών βλέψεων του Αιγύπτου στην πατρική κληρονομιά. Θέλοντας να συμφιλιωθούν, ο Αίγυπτος πρότεινε στον Δαναό να νυμφευθούν οι γιοι του τις πενήντα κόρες του. Ο Δαναός απέρριπτε συστηματικά την πρόταση του αδελφού του να νυμφευθούν οι ανεψιοί του τις πενήντα κόρες του, θεωρώντας τους γάμους ανόσια πράξη. Για να απαλλαγεί από την ασφυκτική επιμονή του αδελφού του και να γλιτώσει από την εκπλήρωση του θανατηφόρου χρησμού, που έλεγε πως θα δολοφονηθεί από γιο του αδελφού του, ο Δαναός αποφάσισε να εγκαταλείψει το βασίλειό του, και να ζητήσει καταφύγιο στην προγονική του κοιτίδα, την Ελλάδα.

Με τις οδηγίες της Αθηνάς ναυπήγησε πρώτος μια πεντηκόντορο (πενηντάκωπο πλοίο) την Δαναΐδα, και παίρνοντας τις κόρες του αναχώρησε με προορισμό το Λιμάνι του Άργους. Έτσι εκπληρώθηκε και η προφητεία που είχε δώσει ο Προμηθεύς στην πρόγονο του Δαναού Ιώ: «Πέμπτη μετά από αυτόν (τον Έπαφο) γενιά γυναικεία, με τις πενήντα κόρες πάλι στο Άργος αθέλητά της θα’ ρθη, των ξαδέρφων γάμο συγγενικό για να ξεφύγει κι αυτοί φρενιασμένοι από τον πόθο, σαν τα γεράκια θα ριχτούν ξοπίσω σε περιστέρες, κυνηγώντας γάμους αταίριαστους.»
Όταν επέστρεψε στο Άργος ο Δαναός εκεί βασίλευε ο Γελάνωρ από τον οποίο ο Δαναός ζήτησε να του παραδώσει την εξουσία, αφού του έκανε γνωστή την καταγωγή του. Ο γέροντας και χωρίς διάδοχο Γελάνωρ έφερε αντιρρήσεις, με την επέμβαση όμως του λαού του Αργους του παρεχώρησε τον θρόνο.
Ένας οιωνός βοήθησε σε αυτό, καθώς την χρονική εκείνη περίοδο ένας λύκος νίκησε ένα ταύρο προστάτη μιας αγέλης βοδιών, που έβοσκε μπροστά στα τείχη. Στην πάλη αυτή νικητής αναδείχθηκε ο λύκος. Οι Αργείοι που είχαν συγκεντρωθεί και παρακολουθούσαν, ταύτισαν τον ταύρο με τον Γελάνορα, και έκριναν ότι ο μοναχικός λύκος αντιπροσώπευε τον ξενόφερτο Δαναό.
Ο Δαναός έχτισε στο Άργος την ακρόπολη με τεράστιους λαξευτούς ογκόλιθους, που ονομάσθηκε Λάρισα από την κόρη του βασιλιά Πελασγού. Στην κορυφή της έχτισε ναό προς τιμήν του Λαρισαίου Διός, όπου τοποθετήθηκε ξόανο (ξύλινο ομοίωμα) του θεού.
Θέσε νόμους, καθιέρωσε την λατρεία της Αθηνάς και τα θεσμοφόρια, και δίδαξε την ναυπήγηση νέου τύπου πλοίων, καταλληλότερων για μακρινά ταξίδια. Η γη του Άργους έγινε πλούσια με τα αρδευτικά έργα που δίδαξαν στους Αργείους ο Δαναός και οι κόρες του. Αύξησαν επίσης τον φυτικό πλούτο, με την καλλιέργεια νέων άγνωστων φυτών που μετέφεραν από την προηγούμενη πατρίδα τους.
Οι Αργείοι, για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους στον ευεργέτη τους Δαναό, τον ενταφίασαν στο κέντρο της αγοράς, και κόσμησαν τον τάφο του με λαμπρό μνημείο το οποίο ονόμασαν «Πλίνθιον», ενώ στους Δελφούς έστησαν ανδριάντα .
Δεν άργησε όμως να καταπλεύσει ο Αίγυπτος με τους πενήντα γιους του και αξίωσε να πραγματοποιηθούν με τη βία οι αιμομικτικοί γάμοι. Ο Δαναός προσποιήθηκε ότι δέχεται. Αφού έγινε κλήρωση για να γνωρίζει ο κάθε νέος ποια νύμφη θα παντρευτεί, ακολούθησαν οι γαμήλιες τελετές.
Τη νύχτα όμως του γάμου ο Δαναός, έδωσε σε κάθε κόρη του ένα εγχειρίδιο με την εντολή να θανατώσουν τους συζύγους στον ύπνο τους. Οι Δαναΐδες υπάκουσαν και πραγματοποίησαν την πατρική διαταγή εκτός από δύο, την Ρόδη (ή Βεβρύκη) σύζυγο του Ιππόλυτου και την Υπερμνήστρα. Από το χέρι του Λυγκέα βρήκε τελικά τον θάνατο ο Δαναός, και έτσι επαληθεύτηκε ο χρησμός του Αιγύπτιου μάντη.
Ο Δαναός όρισε με νόμο στην συνέχεια, οι Αργείοι από Πελασγοί στο εξής να λέγονται Δαναοί, ονομασία που στα Ομηρικά έπη συμπεριλαμβάνει το σύνολο των Ελλήνων της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, χαρακτηρίζοντας τους Έλληνες ως μίαν ολότητα: «κατ’ Ευριπίδην, Πελασγιώτας δ’ ονομασμένους το πριν, Δαναούς καλείσθαι νόμον έθηκαν Ελλάδα». Όπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω, είναι προφανές πως οι μετακινήσεις αλλά και οι συγκρούσεις ανάμεσα στους Αχαιούς- Δαναούς (Έλληνες) και στους Αιγυπτίους, περιγράφονται τόσο μέσα από τις μυθολογικές αναφορές, όσο και από αρχαία κείμενα που έφτασαν έως εμάς.
Εάν δε, ευσταθούν οι αναφορές για το τεράστιο μέγεθος του στρατού των Αχαιών- Δαναών που έλαβαν μέρος στην εκστρατεία της Τροίας (ο μεγαλύτερος στρατός που αναφέρεται εκείνη την εποχή), τότε είναι προφανές πως τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος των «Λαών της θάλασσας», δεν ήταν άλλοι από τους Αχαιούς – Δαναούς.

(1). Από διαφορετικούς συγγραφείς έχουν διατυπωθεί διαφορετικά έτη: κατά τον Έφορο από την Κύμη το 1135 π.Χ, τον Σωσίβιο το 1172 π.Χ, τον Ερατοσθένη το 1184/83 π.Χ, τον Τιμαίο ο 1193 π.Χ, το Πάριο χρονικό το 1209 π.Χ ή τον Ηρόδοτο το 1250 π.Χ."
(2). Οι Έλληνες στα Ομηρικά έπη καλούνται «Δαναοί» («φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες») και «Αργείοι» και «Αχαιοί» και η λέξη «Έλληνες» αναφέρεται μόνο στον κατάλογο των νέων (Β΄ 684), δηλαδή με την στενή έννοια, σήμαινε τους κατοίκους του κράτους του Πηλέα της Θεσσαλικής Ελλάδος. Εμφανίζεται η λέξη «Πανέλληνες» (Β530) που προφανώς σημαίνει το σύνολο των Ελλήνων. Η λέξη Πανέλληνες που δηλώνει όλο το Ελληνικό γένος συναντάται πρώτη φορά στον Ησίοδο τον Ζ’ π.Χ. αιώνα (Έργα 528) και στον Αρχίλοχο (απ. 52). Κατά τις αρχές του ΣΤ΄ αιώνα υπήρχε ο όρος Έλληνες σε κοινή χρήση σημαίνοντας το σύνολο των Ελλήνων εφόσον προτού του 580 είχε επικρατήσει η λέξη «Ελλανοδίκαι» που δήλωνε τους κριτές των Ολυμπιακών αγώνων.
(3). Οι Πελασγοί είναι ένα από τα αυτόχθονα προελληνικά φύλα , γενάρχης των οποίων ήταν ο Πελασγός.

　

ΠΩΣ Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Αποσπάσματα από το  ομώνυμο βιβλίο του Μιχαήλ Ροδά , που το έγραψε το 1916 , προφητεύοντας την καταστροφή του Ελληνισμού της Μ. Ασίας του 1922  .  Ηθικός αυτουργός  του ξεριζωμού του Ελληνισμού της Μ. Ασίας  κατά τον συγγραφέα , οι Γερμανοί . Λαός συγγενικός με τους Τούρκους * . Οι ¨Ελληνες ζούσαν αρμονικά με τους Τούρκους μέχρι που έφθασαν στην περιοχή οι Γερμανοί , οι φίλοι μας ... παραδοσιακά φιλότουρκοι  . Στην ταπεινωτική ήττα του 1897 από τους Τούρκους έπαιξαν σημαντικό ρόλο εις βάρος της Ελλάδος . Κατόπιν τούτου ,ως συνέπεια του γεγονότος αυτού ζήτησαν και τα ανάλογα οικονομικά ανταλλάγματα από τους Τούρκους... όπως περιγράφεται από το βιβλίο του Μιχαήλ Ροδά. Το κλειδί και Δούρειος Ίππος  της καταστροφής του Ελληνισμού της Μ. Ασίας είναι η ίδρυση από κοινού με την Εθνική Τράπεζα της '' Τράπεζας της Ανατολής '' . Ως χρηματοδότες πλέον του εμπορίου  που έως τότε κατείχαν οι Έλληνες και μαθαίνοντας τα μυστικά από μέσα ,κατάφεραν τελικά να τους εκτοπίσουν. 

* ΟΥΝΝΟΙ - H νομαδική φυλή των Ούννων, τουρκικής καταγωγής, τον 4ο μ.Χ. αιώνα ξεκίνησε από την Ασία και, προχωρώντας προς τα δυτικά, κατάκλυσε την Ευρώπη κι ερήμωσε πολλές χώρες. Οι πρώτοι Ούννοι είχαν εγκατασταθεί στη Μογγολία τον 2ο π.Χ. αιώνα κι από κει έφτασαν στην περιοχή ανάμεσα στα δύο ποτάμια Ουράλη και Βόλγα. Στα 375 μ.Χ. μια ουννική φυλή προχώρησε στην περιοχή ανάμεσα στο Δον και Βόλγα και, αφού υπέταξε τους Οστρογότθους και Βησιγότθους, εγκαταστάθηκε τον 4ο αιώνα στην εύφορη κοιλάδα του Δούναβη. Ο αρχηγός των Ούννων Ρουγίλιας οργάνωσε ισχυρό κράτος και άρχισε τις επιδρομές και τις επιθέσεις εναντίον του Βυζαντινού κράτους. Στα 434 μ.Χ. το Ρουγίλα τον διαδέχτηκε ο Αττίλας . Με τον θάνατο του Αττίλα , έσβησε και η Ιστορία των Ούννων. 

Από το βιβλίο αυτούσιο 

...εις την εμπορικήν πρόοδον του ο Ελληνισμός δεν συναντά μέχρι το 1900 κανένα εμπόδιον. Ο Τούρκος εξακολουθεί τον ύπνον του . Αρκεί εις τον χωρικόν η εργασία των αγρών . Ο υπάλληλος έχει εξασφαλίσει τα της ζωής του με το ''μπαξίσι'' και ο ''μπέης'' έχει το τακτικόν εισόδημα τσιφλικίων. Από αιώνων ο Έλλην της Τουρκίας συναλλάσεται αρμονικώτατα με τον Άγγλον και Γάλλον 
... δυστυχώς αι εμπορικαί συνθήκαι ,μετά τον πόλεμον του 1897 και κυριώτητα από του 1900 και εντεύθεν ,μετεβλήθηκαν ,διότι εις την Ανατολήν ενεφανίσθη δεινός συναγωνιστής ,ακατάβλητος ,προγραμματιστής,και ικανός δι΄έντιμον ή μη εμπορικόν πόλεμον. Ο Γερμανός. Εξεστράτευσε με την εντολήν της εξοντώσεως και με την σημαίαν της επικρατήσεως εν Τουρκία ,πολιτικής και εμπορικής ,αντί πάσης θυσίας. 
...Κατά το 1867 εμφανίζονται εις την Κων/πολιν οι φρέρηδες της Βυτεμβέργης με επικεφαλής τον πάστορα Χριστόφορον Χόφμαν . Αρχίζει η εκπαιδευτική προπαγάνδα . Ανοίγουν σχολεία και εκκλησίας. Προσκαλούν τον κόσμον να μάθη Γερμανικά αντί αδροτάτης πληρωμής .Και επιτυγχάνουν του έργου των δια της βοήθειας των Ισραηλιτών. 
... οι Γερμανοί κατέρχονται διαρκώς προς την Τουρκίαν και οι Τούρκοι ανέρχονται διαρκώς προς το Βερολίνον . Αι πύλαι της στρατιωτικής Ακαδημίας του Βερολίνου ήνοιξαν εις τους Τούρκους αξιωματικούς , ο δε Γερμανός στρατηγός Φον Γκόλτς ανέλαβε να οργανώση τον Τουρκικόν στρατόν .... Η Γερμανία μέχρι της στιγμής αυτής μας ήτο αδιάφορος , διότι ουδέποτε , ουδέ κατ΄ελάχιστον συνετέλεσεν εις την απελευθέρωσίν μας από του Τουρκικού ζυγού.
 ... Μήπως ηρκέσθηκαν οι Γερμανοί εις την εκπαίδευσιν του Τούρκου ;

Μήπως αυτοί δεν εχορήγησαν τα όπλα Μάουζερ και τα τηλεβόλα Κρούπ , με τα οποία μας επήραν κατά το 1897 τον Θεσσαλικόν κάμπον και μας επαρουσίασαν ταπεινούς και ελεεινούς εις τον κόσμον ;
 Μήπως ο Ετέμ πασσάς δεν καθωδηγείτο με τα Γερμανικά σχέδια και ο ηρωικός μας στόλος κατά το 1912 δεν εναυμάχησε με Τουρκικά πλοία , Γερμανικής προελεύσεως ; 

Όχι μόνον νουν τους έδωσαν οι Γερμανοί αλλά και όπλα .  

...δια την σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων οι Γερμανοί κατέκτησαν την Ανατολήν και ενέσπειραν την απόγνωσιν ... Εις τας Αγγλικάς εταιρείας ,τας σιδηροδρομικάς ,ειργάζοντο χιλιάδες ομογενών ,εις ανωτέρας και κατωτέρας θέσεις. Από της Γερμανικής όμως αρπαγής , εξεδιώχθηκαν οι σταθμάρχαι ,οι τηλεγραφικοί υπάλληλοι ,οι επιθεωρηταί , οι εισητηριοπώλαι και οι αποθηκάριοι . Άπαντες ερρίφθησαν εις τους δρόμους , με τας οικογενείας των και την θέσιν των κατέλαβον οι Τούρκοι,οι Ισραηλίται και φυσικά οι Γερμανοί.  Εφ΄όσον παρέρχεται ο χρόνος, η Γερμανική φυλλοξήρα μεταβάλλει εις έρημον και εις νεκροταφείον τον Ελληνικόν πληθυσμόν. Διότι η εκδίωξις των Άγγλων είχεν ως συνέπειαν και την εκδίωξιν των Ελλήνων κατά τον αγριώτερον τρόπον. 

Αλλ΄ είναι μόνον αυτό το κακόν το οποίον προήλθεν εκ του Γερμανισμού ; 

Μήπως εις την εκστρατείαν αυτήν δεν οφείλεται η αφύπνισις των Τούρκων , το κήρυγμά των κατόπιν περί του Πανισλαμισμού και η κατερρείπωσις παντός Ελληνικού οικοδομήματος ; 

... Ιδού η θρησκεία των Γερμανών '' Η Γερμανία υπεράνω όλων '' . Το φως του ηλίου υπάρχει μόνον δι΄αυτούς . Τα τέκνα των διδάσκονται ότι μόνον η φυλή των έχει δικαίωμα επί του κόσμου τούτου , αι δε λοιπαί φυλαί πρέπει να υποταχθούν εις το πνεύμα , το εμπόριον και την σπάθην των. Η αξίωσις είναι κτηνώδης και η πραγματοποίησι,αδύνατος. Και εν τούτοις αγωνίζονται αντί πάσης θυσίας , δια να καταπνίξουν ότι αναπνέει ελεύθερον και αυτόβουλον. 
... αλλ΄δεν αρκεί μόνον η σιδηροδρομική κατάκτησις . Είναι ανάγκη να εκδιωχθούν τελείως οι Άγγλοι και οι Γάλλοι ,να συντριβούν οι  Έλληνες. Τούτο διδάσκει εις το βιβλίον του Γερμανός περιηγητής , το οποίον φέρει τον τίτλον  ''Πως θα ζήση η Τουρκία'' Θα ζήση μόνον δια της Γερμανίας και της Τουρκίας . Πρέπει λοιπόν να κατακτηθή το εμπόριον , να ιδρυθούν Τράπεζαι και να εμφανισθούν Γερμανικά ατμόπλοια πολυπληθέστερα εις την λεκάνην της Μεσογείου και τας Τουρκικάς θαλάσσας. 
Το δίκτυον της προπαγάνδας εξαπλούται παντού. Εν τω μεταξύ εξακολουθεί το έργον της αρπαγής των Αγγλικών και Γαλλικών Εταιρειών . Η τηλεφωνική Αγγλική εταιρεία Κων/πόλεως περιέρχεται εις χείρας των Γερμανών , η Βελγική εταιρεία των τράμ επίσης,καθώς και η Αγγλική εταιρεία του Τούνελ , τα υδραυλικά Αγγλικά έργα της Μεσοποταμίας διακόπτονται ,καθώς και η κατασκευή οδών εν Μ. Ασίας υπό Γαλλικής εταιρείας. 
... Οι Γερμανοί , μη δυνάμενοι να κτυπήσουν φανερά τον Ελληνισμόν της Τουρκίας ,εσκέφθησαν να βυθίσουν το εγχειρίδιον εις τα στήθη του δι΄ενός τρυφερού εναγκαλισμού ... και να καταφέρουν ασφαλέστερον κτύπημα. Να ιδρύσουν  από κοινού την ''Τράπεζαν της Ανατολής''     Οι Γερμανοί κάτοχοι πλέον (ως χρηματοδότες)  όλων των μυστικών και των λεπτομερειών του Ανατολικού εμπορίου ( που το κατείχαν οι Έλληνες ) πρότειναν την αύξησιν των κεφαλαίων , αλλ΄υπό τον όρον όπως η πλειοψηφία του συμβουλίου αποτελεσθή εκ Γερμανών μετόχων !!! ως εκ τούτου επήλθε ρήξις , ήτις κατέληξεν εις τον εξής συμβιβασμόν. Η ''Ανατολική Τράπεζα '' της Ελλάδος υπεχρεούτο να μη ιδρύση υποκαταστήματα εν Κων/πόλει , η δε η νέα '' Γερμανική Τράπεζα της Ανατολής '' να μη ιδρύση υποκαταστήματα εν Σμύρνη και Θεσσαλονίκη. 
... τα ατμόπλοια έρχονται κατάμεστα Γερμανών και επιστρέφουν εις το Αμβούργον άνευ επιβατών. Η Τουρκία κατεπλημμύρησε Γερμανών , προς κατάπληξιν και τρόμον και αυτών ακόμη των Τούρκων ,Αρμενίων και Ισραηλιτών. Δεν εννοούν να εγκαταλείψουν την Τουρκίαν. Απεναντίας μάλιστα ανοίγουν καταστήματα ,γραφεία και προσφέρουν εμπορεύματα εις τας πλέον εξευτελιστικάς τιμάς. Ένεκα τούτου το εμπόριον υπέστη κλονισμόν και πολλά καταστήματα ομογενών έκλεισαν ή επωλήθησαν εις Γερμανούς . Ο Γερμανός ήλθεν εις την ανατολήν και εκεί εννοεί να αποθάνη .  

Ο ΕΡΜΗΣ ΤΟΥ ΠΡΑΞΙΤΕΛΗ - ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ

Ο Ερμής της Ολυμπίας ,γνωστός ως του Πραξιτέλη από τον Παυσανία ,αναπαυόταν υπομονετικά στα σκοτεινά μα φιλόξενα σπλάχνα της μητέρας γης για 1600 χρόνια , λες και το ραντεβού του το είχε κλείσει για τις γενεές αυτών των αιώνων. Εκεί στον ναό της Ήρας ,ευτύχησαν οι φίλοι μας οι Γερμανοί ερευνητές να βρουν στις ανασκαφές του 1877 το αγλαό αυτό έργο (άγαλμα = αγάλλομαι) , που έγινε από τότε ένα από τα πλέον γνωστά και συνάμα ονομαστά αρχαία αγάλματα . Στο Ηραίο της Ιερής Άλτης αποκαλύφθηκε το αριστούργημα του '' ερμογλυφέως '' Πραξιτέλους . Ο Ερμής του , '' το διαμάντι της Ολυμπίας '' , όπως είπαν πολλοί ,είναι το πλέον ξακουσμένο ίσως δημιούργημα της Ελληνικής γλυπτικής.

Τα στοιχεία που συνηγορούν ότι πρόκειται περί του πρωτοτύπου είναι :

1. η περίφημη κατακόρυφη καμπύλη ( σχήμα S ) του σώματός του ,γνωστή Πραξιτελική ιδιομορφία
2. τα ακατάστατα μαλλιά του (βόστρυχοι)
3. το αριστοτεχνικά δουλεμένο ρούχο του 

Με μοναδικό τρόπο , ο Πραξιτέλης κατήργησε την βαρύτητα από το ανθρώπινο σώμα , αυτή που σέρνει τον άνθρωπο στα τέσσερα πίσω από την ανάγκη και τον απήλλαξε από κάθε βάρος της ζωής του. Αν ότι δεν έχει βάρος είναι φως ,είναι ποίημα βαθύτατα ερωτικό , τότε αυτό είναι ο Ερμής του Πραξιτέλους .(Ολυμπία και Ολυμπιακοί αγώνες - Κόντος Γεώργιος).

Ο Ερμής εκπροσωπεί την αρμονία και ωραιότητα του ανδρικού κάλλους. Είναι ο Άδωνις,νέος όλων των εποχών και όλων των αιώνων. Ο Πραξιτέλης εμπνεόταν από το κάλλος και την τέχνη της γυμνής ομορφιάς , την οποία θεοποίησε . Έφτιαξε τον Ερμή του σαν πρότυπο ανδρικής ομορφιάς ,αποδίδοντας ένα τέλειο καλλιτεχνικά σώμα ιδανικού τύπου , ώστε να μας αφήσει να φαντασθούμε ότι το σώμα αυτό γαλουχήθηκε με αμβροσία και νέκταρ. Αυτός πρωτο δημιούργησε με την σμίλη του το κατσάρωμα των μαλλιών της κεφαλής .Δημιούργησε τον ''ενόφθαλμο'' ,που ο βολβός των ματιών είναι λίγο βαθύτερα από το φυσιολογικό μάτι , ώστε να δώσει γλυκύτερη ομορφιά στο ελεύθερο χείλος του άνω βλεφάρου, για να φαίνεται πιο λάγνο και να εντυπωσιάζει . Δημιούργησε τις ραβδώσεις του σώματος ,που αντιστοιχούν στην ύπαρξη των μυών του (στήθους ,κοιλιάς,και μηρών). Ο Πραξιτέλης κατάφερε να αναδείξει τα λουριά που έχουν τα σανδάλια και τα αγγεία που διαγράφονται στα μέρη εκείνα του σώματος ,τα οποία διακρίνονται και ξεχωρίζουν από το φυσικό δέρμα. Τα θαλερά του στήθη λες πως δεν είναι από άψυχο και παγωμένο μάρμαρο. Είναι μία ανδρική ομορφιά που αποθέωσαν οι άνθρωποι και δημιούργησε η μαγική σμίλη , η φαντασία και η τεχνική του Πραξιτέλους ,δίνοντας στον μαρμάρινο όγκο μία αίσθηση τόσο αληθινής '' ζωντανής '' ,σάρκας ,που έχεις την αίσθηση ότι αν την αγγίξεις με τα δάκτυλά σου , θα νιώσεις να κυλά το αίμα στο κορμί του Ερμού ,θα νιώσεις ότι αναπνέει και είναι έτοιμο να αλλάξει θέση ... και να μετακινηθεί. 

Η γλυπτική του δεν δίνει μόνο άμεση εντύπωση του ποιές είναι οι φόρμες και οι αναλογίες στο ανθρώπινο σώμα ,αλλά αποδίδει και την έκφραση του προσώπου ,την κίνηση και την θέση της φιγούρας μέσα στον χώρο ( Αισθητική Ακαδημίας Επιστημών ΕΣΣΔ) .

Ο Ερμής σου δίνει την αίσθηση ότι αν αγγίξεις την  '' επιδερμίδα '' του με τα δάκτυλά σου ,αφήνει αποτυπώματα .( Θ.Χαρδαβέλλας - Ολυμπία,το λίκνο της Ειρήνης του κόσμου).

-------------------
Το άγαλμα έχει ύψος 2.13 μέτρα και σώθηκε σχεδόν άθικτο ,γιατί όταν κατέρρευσε ο ναός από τον σεισμό ,στα τέλη του 3ου μ.Χ αι., οι τοίχοι του σηκού που ήταν από ωμές πλίθρες ,το σκέπασαν προστατευτικά. Στο κουκούλι αυτό των ερειπίων είχε εγκλωβισθεί το κομψοτέχνημα , που δημιούργησε με τελειότητα μοναδική και απαράμιλλη , η σμίλη του Πραξιτέλους . Για επτά ολόκληρους αιώνες ο Ερμής έστεκε ολόρθος ,μαγεύοντας με την πλαστικότητα ,την ζωντάνια και την ομορφιά του τους επισκέπτες του ναού . Ο Πραξιτέλης δεν έμεινε αδιάφορος στην ομορφιά των Ελλήνων και Ελληνίδων . Ήσαν πηγή της έμπνευσής του και πρότυπά του . Έτσι βοήθησε με την πλαστικότητα της τέχνης του να έχουμε την αισθητική επαφή και την γνώση περί του φυσιογνωμικού τύπου των προγόνων μας.

παραπομπή -->  ΑΓΑΛΜΑΤΑ - ΕΦ΄Ω ΚΑΙ ΑΓΑΛΛΕΤΑΙ

Ένα τυχαίο γεγονός που έλαβε χώρα το 1935 (περίπου 60 χρόνια μετά την ανακάλυψη του αγάλματος ) ,στάθηκε η αιτία να παίξει ο φωτογραφικός φακός σε ένα παχνίδισμα μοναδικής σύμπτωσης και προκλητικής γοητείας. Ο φωτορεπόρτερ Βασίλειος Τσακιράκης είχε επισκεφθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών ,για να θαυμάσει τα μοναδικά εκθέματα. Εκεί ,σε μία αίθουσα υπήρχε το αντίγραφο του Ερμού του Πραξιτέλους (το πρωτότυπο υπάρχει στο μουσείο της Ολυμπίας) . Ανάμεσα στους επισκέπτες ο έμπειρος φωτορεπόρτερ διέκρινε ένα νεαρό Έλληνα  που ξεναγούσε   μία ομάδα  Ισπανών . ¨Οταν η ομάδα πλησιάσε  το άγαλμα του Ερμή έγινε το θαύμα . Άγαλμα και ο ξεναγός Έλληνας ταυτοποιηθήκανε . Η μηχανή του φωτορεπόρτερ αποθανάτισε την μοναδική στιγμή και το ιστορικό γεγονός . Το γονίδιο του Έλληνα στην αιωνιότητα αναλλοίωτο. Η ομοιότητά τους είναι συγκλονιστική . Ο πρόγονος και ο απόγονος στην πορεία 2500 ετών. Ακόμη και στους βοστρύχους (μπούκλες των μαλλιών)  η ομοιότητα είναι καταπληκτική . Η ανακάλυψη του μοντέλου του Πραξιτέλη  είναι γεγονός . Το όνομα του νεαρού Ωραίου ως Έλληνα , Νικόλαος Ζαφειρόπουλος , κάτοικος Θεσσαλονίκης .

ΒΑΤΕΡΛΩ - ''ΣΚΑΤΑ'' Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΛΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΜΠΡΩΝ

Ο Βίκτωρ Ουγκώ στους ''Αθλίους'' ,στην συγκλονιστική περιγραφή της μάχης του Βατερλώ , επικεντρώνεται  στην λέξη ΣΚΑΤΑ που εκφώνησε ο αξιωματικός της Γαλλίας και του Ναπολέοντα με το όνομα Καμπρών , όταν οι Άγγλοι τον περικύκλωσαν  και του ζήτησαν να παραδοθεί . 

Μία λέξη που ισοδυναμεί με το ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ του Λεωνίδα . Μία απάντηση , επιλογή των Ελλήνων στην  ξενόφερτη Τρόϊκα , για τις αδιέξοδες οικονομικές πολιτικές   . Ο Θάνατος είναι το μόνο σίγουρο αποτέλεσμα . Το μόνο που απομένει είναι η επιλογή , αν ο θάνατος θα είναι ξαφνικός ή αργός και βασανιστικός . Είναι η αγανάκτηση του ανθρώπου που δεν βλέπει φως και ελπίδα πουθενά . Σκατά λοιπόν ...

(Η καταπληκτική Μετάφραση  σε πολυτονικό του Γ. Αλόη ) 

Στην λέξη του Καμπρών  ΣΚΑΤΑ , η Αγγλική φωνή απάντησε : ΠΥΡ ...

Οι περιβολαρχίες άστραψαν , ο λόφος τραντάχτηκε , όλα αυτά τα χάλκινα στόματα εξήμεσαν για στερνή φορά τρομερή χάλαζα μυδραλλίων. Ένας μεγάλος καπνός υψώθηκε , που ελεύκαζε από το φως του φεγγαριού που ανέτελλε , κι όταν ο καπνός αυτός διελύθη , δεν υπήρχε πια τίποτε . Η φρουρά ήταν νεκρή. Μόλις διακρινόταν εδώ κι εκεί κάτι που σάλευε ανάμεσα στα πτώματα ...

Η ιστορία ξεκινά ως εξής ...
Μερικά τετράγωνα της αυτοκρατορικής φρουράς , ακίνητα μέσα στο ρεύμα της φυγής σαν βράχος στο χείμαρρο , εκράτησαν ως τη νύχτα .
Ανάμεναν τον ερχομό της νύχτας  και του θανάτου , ασάλευτα κι άφησαν να τα τυλίξη το διπλό αυτό σκότος . Κάθε τάγμα , απομωνομένο από τ΄άλλα και μην έχοντας πια κανένα σύνδεσμο  με τη στρατιά που είχε συντριφτή σε χίλια κομμάτια , πεθαίνει για λογαριασμό του .
... Μέσα σ΄αυτή την ολέθρια κοιλάδα , κάτω από τον ανήφορο που είχαν αναρριχηθή οι θωρακοφόροι , πλημμυρισμένον τώρα από τις Αγγλικές μάζες , μέσα στα διασταυρούμενα πυρά του νικηφόρου εχθρικού πυροβολικού , κάτω από τη φριχτή βροχή των βλημάτων το τετράγωνο αυτό αγωνιζόταν ακόμη. Το διοικούσε ένας άσημος αξιωματικός που λεγότανε Καμπρών . Ύστερα από κάθε κανονιοβολισμό , το τετράγωνο εμίκραινεν , αλλ΄απαντούσε . Στα μυδράλλια απαντούσε με τις τουφεκιές , κι οι τέσσερες τοίχοι του εμίκραιναν αδιάκοπα .      

Όταν από τη λεγεώνα αυτή δεν έμεινε πια παρά μια χούφτα ανδρών , όταν η σημαία των δεν ήτανε παρά ένα κουρέλι , όταν τα τουφέκια τους χωρίς σφαίρες απέμειναν ρόπαλα στα χέρια των , όταν ο σωρός των πτωμάτων έγινε μεγαλύτερος από το στίφος των επιζώντων , πολλούς από τους νικητάς τους κατέλαβε ένας θρησκευτικός φόβος γύρω από το υπέροχο θέαμα των ανδρών αυτών που πέθαιναν και το αγγλικό πυροβολικό εσώπασε να ανασάνη . Έγινε μια διακοπή. Οι αγωνισταί αυτοί έβλεπαν γύρω τους σαν μια μυρμηγκιά από φαντάσματα , σιλουέτες μαχητών εφίππων , τη μελανή όψι των κανονιών , τον άσπρο ουρανό ανάμεσα στους τροχούς και τ΄αμάξια .  Η κολοσιαία νεκροκεφαλή που οι ήρωες την διακρίνουν πάντοτε μέσα στον καπνό , στο βάθος της μάχης , όλο προχωρούσε προς αυτούς και τους εκοίταζε . Μέσα στο λυκόφως άκουσαν να ξαναγεμίζουν τα κανόνια , τ΄αναμμένα φυτίλια σαν μάτια τίγρεων έκαμναν κύκλο ολόγυρα από τα κεφάλια των , όλοι οι Άγγλοι πυροβοληταί επλησιάσαν τα κανόνια . Τότε κινούμενος από οίκτο ένας Άγγλος στρατηγός κρατώντας μια στιγμή μετέωρη πάνω από τα κεφάλια των ανδρών αυτών τη στερνή τους στιγμή , τους εφώναξε.
- Παραδοθείτε , ανδρείοι Γάλλοι .
Ο Καμπρών απήντησε
- Σκατά .

Να πη τη λέξη αυτή και ύστερα να πεθάνη , τι μεγαλύτερο απ΄ αυτό ; Γιατί το να θέλης να πεθάνης είναι σαν να πέθανες κιόλας . Και δεν είναι λάθος του αν ο άνθρωπος αυτός επέζησε μ΄ όλα τα μυδράλλια που του ρίξανε . Ο άνθρωπος , που εκέρδισε τη μάχη του Βατερλώ , δεν ήταν ο Ναπολέων ,που ετράπη εις φυγήν , δεν ήταν ο Βέλλιγκτον , που λύγιζε στις τέσσερες , που ήταν απελπισμένος στις πέντε , δεν ήταν ο Μπλύχερ που ούτε καν επολέμησε . Ο άνθρωπος που εκέρδισε την μάχη του Βατερλώ είναι ο Καμπρών .

Να φτύσης τον κεραυνό που σε σκοτώνει με μια τέτοια λέξη , αυτό είναι νίκη.
Ν΄ απαντήσης έτσι στην καταστροφή ,
να πης αυτό στην ειμαρμένη,
να θέσης αυτό το βάθρο στο λιοντάρι που θάστηναν αργότερα ,
να δώσης την απάντηση αυτή στη βροχή της νύχτας ,
στον προδοτικό τοίχο του Ουγκομόντ , στον κοίλο δρόμο του Οαίν , στην αργοπορία του Γκρουσύ , στον ερχομό του Μπλύχερ,
να ειρωνεύεσαι μέσα στον τάφο ,
να στέκεσαι μ΄ έναν τρόπο όρθιος κι΄αφού έπεσες να πνίξης ,μέσα σε δύο συλλαβές , την ένωση της Ευρώπης ,
να προσφέρης στους βασιλείς τους αποπάτους τους γνωστούς ήδη σ΄αυτούς ,των καισάρων ,
να κάμης την τελευταία λέξη πρώτη , σμίγοντάς την με την αστραπή της Γαλλίας ,
να κλείσης υβριστικά το Βατερλώ με την απόκρια ,
να συμπληρώσης τον Λεωνίδα με τον Ραμπελαί ,
να συγκεφαλαιώσης τη νίκη αυτή με μιάν λέξη ανέκφραστη ,
να χάσης στο πεδίον της μάχης και να κερδίσης την ιστορία , ύστερα από τέτοια σφαγή νάχης μαζί σου τους καγχαστάς , αυτό είναι κάτι τεράστιο.

Είναι βρισιά στον κεραυνό. Αυτό φτάνει το Αισχύλειον μεγαλείον.Η λέξις του Καμπρών δίνει την εντύπωση εκρήξεως . Έκρηξις στήθους γεμάτου από περιφρόνησι . Η αγωνία ξεχειλίζει και ξεσπάει με πάταγο.
Ποιός ενίκησε ;
 Ο Βέλλιγκτον ; Όχι . Χωρίς τον Μπλύχερ θα ήταν χαμένος .
Ο Μπλύχερ ;  Όχι . Αν ο Βέλλιγκτον δεν άρχιζε , αυτός δεν θα τελείωνε .
Αυτός ο Καμπρών .
Αυτός ο διαβάτης της ύστατης στιγμής ,
αυτός ο άγνωστος στρατιώτης ,
αυτός ο απείρως μικρός της μάχης ,
αισθάνεται πως εδώ υπάρχει ένα ψέμμα , ένα ψέμμα μέσα σ΄αυτή την καταστροφή . Αυτό διπλασιάζει το σπαραγμό του , και τη στιγμή που η λύσσα του δεν είχε πιά όρια , του προσφέρουν αυτό το χλευασμό , τη ζωή ! Πως να μην ανασκιρτήσει !
Βλέπει μπροστά του όλους τους βασιλείς της Ευρώπης , τους ευχαριστημένους στρατηγούς της , Δίες ερίγδουποι . Έχουν εκατό χιλιάδες στρατιώτες νικητές , και πίσω από τις εκατό χιλιάδες , ένα εκατομμύριο , τα κανόνια τους χαίνουν έτοιμα να ρίξουν και οι θρυαλλίδες των είναι αναμμένες . Κρατούνε στη φτέρνα τους την αυτοκρατορική φρουρά και τη μεγάλη στρατιά , εσύντριψαν τον Ναπολέοντα , και δεν μένει παρά ο Καμπρών. Άλλος δεν έμεινε να διαμαρτυρηθή παρά αυτό το σκουλήκι της γής . Λοιπόν θα διαμαρτυρηθή . Ζητάει τότε μιά λέξη , όπως ζητούν ένα ξίφος. Στα χείλη του ανεβαίνει αφρός , κι ο αφρός αυτός είναι η λέξις. Μπρός σ΄αυτή τη θαυμαστή και μέτρια νίκη , μπρός σ΄αυτή τη νίκη χωρίς νικητές , απελπισμένος αυτός εξανίσταται. Τον κατασυντρίβει το τεράστιο αποτέλεσμα της , αλλ΄ αισθάνεται τη μηδαμινότητά της . Κάνει κάτι πιο πολύ από το να φτύση απάνω της . Υπό την πίεση του αριθμού , της δυνάμεως , της ύλης , βρίσκει μέσα στην ψυχή του μιαν έκφραση : το αφόδευμα .
Το πνεύμα των μεγάλων ημερών επεφοίτησε στον άγνωστο αυτόν άνθρωπο τη μοιραία εκείνη στιγμή . Ο Καμπρών βρίσκει τη λέξη του Βατερλώ , όπως ο Ρουγκέ Ντελλίλ βρίσκει τη Μασσαλιώτιδα μ΄ επιφοίτηση του θείου πνεύματος . Μιά πνοή ορμητικώτερη από τη θεία καταιγίδα περνάει μέσα απ΄ αυτούς τους ανθρώπους και κορυβαντιούν . Και να ο ένας τραγουδάει το υπέρτατο τραγούδι και να ο άλλος βγάζει τη τρομερή κραυγή .Το λόγο αυτόν της τιτάνιας καταφρόνιας , ο Καμπρών δεν τον έριξε μόνον εναντίον της Ευρώπης εξ ονόματος της αυτοκρατορίας . Αυτό θα ήταν λίγο. Τον ρίχνει κατά πρόσωπον του παρελθόντος εξ ονόματος της επαναστάσεως . Ακούει κανείς κι αναγνωρίζει στον Καμπρών την παλιά ψυχή των γιγάντων . Θαρρείς πως μιλάει ο Δαντών , η βρυχάται ο Κλέμπερ .

Ο ΕΒΡΑΪΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

Ο Λιαντίνης στην Γκέμμα σε μία σύγκριση του Ελληνικού και του Εβραϊκού τύπου ανθρώπου , κάνει μία καταγγελία των συνεπειών του εξουδαϊσμού των ΝεοΕλλήνων μέσα από το αφύσικο υβρίδιο του ΕλληνοΧριστιανισμού .

Από την άλλη πλευρά , των Ελληνιστών Ιουδαίων , η προσπάθεια είναι ο Εξελληνισμός των Ιουδαίων  . Βασίζονται , βέβαια στον Ελληνικό  μύθο του Δαναού και Αιγύπτου απογόνων της Ιούς , κόρη του Ινάχου . Η Ιώ λοιπόν έρχοντας σε Επαφή με τον Δία στην Αίγυπτο γέννησε τον Έπαφο ή τον Άπι .

Ο Έπαφος έκανε τη Λιβύη με την κόρη του Νείλου Μέμφιδα. Η Λιβύη και ο Ποσειδώνας, έκαναν τον Βήλο, που με την κόρη του Νείλου Αγχινόη, έκανε τον Αίγυπτο και το Δαναό. Αυτοί και όλη τους η οικογένεια, πρόγονοι και απόγονοι, βασίλεψαν στην Αίγυπτο, Φοινίκη, Κιλικία, Τροία, Συρία, Αιθιοπία, κλπ, γινόμενοι γενάρχες - βασιλείς αυτών των φυλών.

Η Ιώ ταυτίζονταν ακόμα και με την ίδια την πόλη, όπως με την ομώνυμή της, Εβραϊκή Σ-ιώ-ν, που ήταν ταυτόχρονα αγελάδα και πόλη . Στην Αίγυπτο την είπαν Ίσιδα. Και οι Εβραίοι, Σιών την έλεγαν. (Ίσις + Ιώ = Σιών) Η Ιώ ήταν γενάρχης όλων των λαών της Ανατολικής Μεσογείου, σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, αλλά και την Παλαιά Διαθήκη:
Ο Βήλος έγινε πρόγονος και των Αράβων, μια που η κόρη του Θρονία έκανε τον Αράβιο, τον γενάρχη των Αράβων με τον Ερμάονα. Ο  Εβραίος Δαν ,γενάρχης της Φυλής αυτής .
Στον Ελληνικό μύθο ο Αισχύλος στον Προμηθέα Δεσμώτη , βάζει τον Τιτάνα Προμηθέα να διαλέγεται με την Ιώ , η οποία και τον συμπαραστέκεται με την διαμάχη του με τον Δία.

Ο Ούγγρος Κερένυϊ , ο μεγαλύτερος ερευνητής των Ελληνικών Μύθων , και συντηρητικός στο έπακρον στις κρίσεις του , στην σελίδα 294 του έργου του Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ κάνει ένα ποιοτικό άλμα, σχετικά με τις 50 θυγατέρες του Δαναού και τους 50 γυιούς του Αιγύπτου .
Ο αριθμός αυτός εκφράζει εκείνον των πενήντα φεγγαριών , ενός τετραετούς εορταστικού κύκλου , το μισό δηλαδή ενός μεγάλου έτους . Το άλλο μισό είχε μόνο σαρανταεννέα φεγγάρια , όπως ακριβώς μόνο σαρανταεννέα από τις κόρες του Δαναού έμειναν πιστές Δαναϊδες . 
Τι άλλο πρέπει να μας πει , ότι εδώ μιλάμε για τον Σείριο. Το μεγάλο έτος ,που στο κείμενο είναι σε παρένθεση είναι σαφές ότι μιλά για την περιφορά του Συνοδού γύρω από τον Σείριο. Βέβαια όλα αυτά τα αναλύει εκτενέστερα ο Ρόμπερτ Τέμπλ .

Η τροχιά του Σείριου Β ,του λεγόμενου και ως Συνοδού γύρω από τον Σείριο Α , του άστρου του κυνός κρατάει πενήντα μήνες. Το  «Μέγα Ετος» που είναι δύο φορές πενήντα μήνες ή δύο βασιλείες ,μας κάνει εκατό μήνες. Από το εκατό έλαβε και το όνομά της η Θεά Εκάτη.

Πενήντα οι κωπηλάτες της Αργοναυτικής εκστρατείας ,πενήντα και οι μήνες της βασιλείας ,συμβολίζουν τον Σείριο. Ο κέρβερος , ο σκύλος του κάτω κόσμου ,είχε αρχικά πενήντα κεφάλια ,αλλά μετά είχε τρία κεφάλια σαν την κυρά του την Εκάτη.

Η περίοδος των πενήντα μηνών εφαρμόστηκε αργότερα στους Ολυμπιακούς αγώνες . Προσδιόριζε το χρονικό διάστημα που χώριζε τις Ολυμπιάδες μεταξύ τους ,που είναι περίπου τέσσερα ηλιακά έτη. Βασικά οι Ολυμπιάδες είχαν μεταξύ τους χρονικά διαστήματα που ήταν εναλάξ 49 μήνες και 50 μήνες. Σ΄ αυτό το γεγονός φαίνεται καλύτερα η προσπάθεια να προσεγγισθεί πιο σωστά η περίοδος τροχιάς  του Σείριου Β που είναι ακριβώς 49,5 χρόνια αλλά κωδικοποιημένη σε μήνες. Στην αρχαιότητα υπήρχε επίσης η συνήθεια να διπλασιάζονται δύο ιερές βασιλείες των πενήντα μηνών, η καθεμία για να γίνεται ένα «Μέγα έτος» των εκατό μηνών. Οι πενήντα του κάτω κόσμου «αντίστοιχοι του θανάτου» ή σκιές των πενήντα του ουρανού κάνουν εκατό ,που αντιπροσωπεύει ακριβώς η Εκάτη
.
O Reimond Drake αναφέρει την πίστη των αρχαίων , πως οι Θεοί τους ταξίδευαν στον Σείριο και ταυτίζει το μάτι με τις ηλιακές βάρκες . Η λογική μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι ουράνιοι θεοί που λατρευόταν σε όλη την περιοχή της Αιγύπτου και του Ισραήλ είναι ίδιοι ουράνιοι . 
Από το βιβλίο των Νεκρών 19. Ο Όσιρις βλέπει αυτόν τον Ήλιο ,όστις εγεννήθη χθές επί του μηρού της αγελάδος Μεχούρ . Η ούτα του Όσιρι είναι η Ούτα του Ήλιου ...
Η αγελάδα Μεχούρ είναι η Ούτα του Ήλιου , δηλαδή το μυστικό μάτι του Ώρου . Οι συμβολισμοί αποδίδονται στο άστρο του Σείριου ή άστρο του Μηρού. , που απεικονίζεται σαν κοσμική αγελάδα ή σαν ηλιακό σκάφος , Ιώ , Ευρώπη κα . Ο Διόνυσος και άλλοι ηλιακοί θεοί βγήκαν από τον Μηρό μιας κοσμικής θεότητας , δηλαδή ανατράφηκαν στον μηρό . Οι Σουμέριοι είναι ,  Σείριοι από το άστρο του Μηρού .  Η κλίμακα του Ιακώβ είναι ο δρόμος της Αρετής που αρχίζει μέσα από την ψυχή του ανθρώπου και καταλήγει στον Θεό. Ο Σείριος παραμένει στον Δευτερόκοσμο και στον Μεσόκοσμο , στο Κέντρο της κλίμακας ,και η Αθηνά - Ίσιδα προσφέρει το ηλιακό σκάφος που θα περάσει τον πιστό από την Στύγα του Ωκεανού. Όλοι αυτοί οι συμβολισμοί που ξεκινούν από τον Σείριο ,το άστρο του Μηρού , το Μάτι του κόσμου μας , δεν κάνουν τίποτε άλλο,παρά να μας υπενθυμίζουν την ουράνια σκάλα. Ο μύστης μπορεί να ταξιδέψει με τα φτερά της Αργούς , στο δίαυλο της σκάλας αυτής με σάρκα και οστά όπως ο Ορφέας .Μπορεί επίσης να αφήσει το σώμα του μέσα σε κάποιο λαβύρινθο και να πραγματοποιήσει ένα διαστρικό ταξίδι μόνο με το αιθερικό του σώμα . Η εκλογή είναι διπλή , αλλά η σκάλα είναι μία . 
Η Κάνωπος είναι πιλότος της Αργούς αλλά είναι και η πόλη του Έπαφου , η γνωστή Αουάρις (Μπεχνέτ,Πυθώμ) .Απ΄ όπου τελείως συμπτωματικά αρχίζει και η δράση του Μωυσή . Οι Άγγελοι ταυτίζονται με τους Έλληνες Αργοναύτες ή τους Ηλιακούς θεούς. 


******

Ο Ελληνιστής Ιουδαίος Ιώσηπος , περί το 100 μ Χ , απολογείται για λογαριασμό των Ιουδαίων . Ο κίνδυνος αφομοιώσεως των Ιουδαίων από το Ελληνικό πνεύμα ανάγκασαν αυτούς να τονίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φυλής των , γιατί πράγματι παρέμεινε Ιουδαίος στην ψυχή του . Μέσα στον τότε ΕλληνοΡωμαϊκό κόσμο , οι Ιουδαίοι παρουσιάζονται  ως ξένο σώμα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και  ετίθετο σε υποδεέστερη μοίρα . Η συγγραφείς της εποχής θέτουν λανθασμένα βέβαια στο περιθώριο τον Ιουδαϊκό λαό , ως ευτελούς καταγωγής .  Στην φιλολογία αυτή ηγείτο ο Αιγύπτιος Μανέθων του 3ου αιώνα π Χ . Ο Απολλώνιος ο Μόλων αρχές του 1ου αιώνα π Χ. Ο Απίων ο Γραμματικός με τα Αιγυπτιακά.
Ο Ιώσηπος αντιτίθεται στις κατηγορίες ,ότι οι Ιουδαίοι δεν είναι αρχαίος λαός αλλά νεώτερος .Ότι εκδιώχθηκαν από την Αίγυπτο ως λεπροί ,  και κατοίκησαν την Παλαιστίνη ως αυτόνομος λαός. Ότι στερούνται ανθρωπισμού , αποφεύγοντας την κοινωνική συμβίωση μετά των εθνικών τηρώντας την αμιξίαν . Ότι τηρώντας τον Μωσαϊκόν νόμον επισύρουν τον γέλωτα με τα έθιμά τους . (περιτομή , Σάββατο , αποφυγή βρώσεως χοίρων κλπ)

Τον Ηρόδοτο επιβεβαιώνει και ο Ιουδαίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος:
«Επειδή, επί της εποχής του Αβραάμ του προγόνου μας, η πόλη λεγόταν Σόλυμα. Πολλοί λένε ότι και ο Όμηρος την αποκαλεί Σόλυμα. Την δε προσωνυμία «Ιερό» οι Εβραίοι έβαλαν αργότερα. Ήταν κατά την εποχή που με τη στρατιά του Ιησού κατά των Χαναναίων και του πολέμου, κατά τον οποίο οι Χαναναίοι κράτησαν (την πόλη), που (ο Ιησούς) κατένειμε στους Εβραίους, οι οποίοι όμως δεν κατάφεραν να διώξουν (τους Χαναναίους) από τα Ιεροσόλυμα, μέχρι που την πολιόρκησε ο Δαυίδ...» (Ιώσηπος, «Ιουδαϊκή Αρχαιολογία», Ζ, 3. 10-25).
Μάλιστα ο Ιώσηπος θεωρώντας τα Σόλυμα πόλη Χαναναίων, δηλαδή Φιλισταίων, δίνει σε συνδυασμό με τον Ηρόδοτο μία ακόμη απόδειξη ότι οι Φιλισταίοι ήταν κρητικής καταγωγής.Το όνομα δεν είναι καν Σημιτικόν. Στην Παλαιά Διαθήκη δεν υπάρχει καμία αναφορά ότι πρίν τον Δαυίδ εκαλείτο Σόλυμα .

******
Κλείνουμε όπως ανοίξαμε , δηλαδή με τον αιώνιο Λιαντίνη ...

Πιστεύεις στον Θεό ;

Αν πεις ... Ναι , πιστεύω στον Θεό ...       την ίδια στιγμή αισθάνεσαι αμηχανία ...

Αν πεις ... Όχι , δεν πιστεύω στον Θεό ... την ίδια στιγμή αισθάνεσαι αμηχανία ...

Ο Λιαντίνης προτείνει το ενδιάμεσο σημείο ανάμεσα στο Ναι και στο Όχι . Δηλαδή να διασταλεί το συγκεκριμένο αυτό σημείο μέχρι να απορροφήσει τελείως την ζωή μας και το Είναι μας .

Όποιος πιστεύει στον Θεό , έχει μέσα του έναν νεκρό Θεό .

Όποιος δεν πιστεύει στον Θεό , έχει μέσα του έναν νεκρό Άνθρωπο .

Όποιος πιστεύει αλλά και δεν πιστεύει στον Θεό , έχει μέσα του ζωντανό τον Νόμο της Φύσης .

Απλά ,καταληπτά ,και στα μέτρα του ανθρώπου ζει το θαύμα του κόσμου .