Translate

Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

Ο ΕΡΜΗΣ ΤΟΥ ΠΡΑΞΙΤΕΛΗ - ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ

Ο Ερμής της Ολυμπίας ,γνωστός ως του Πραξιτέλη από τον Παυσανία ,αναπαυόταν υπομονετικά στα σκοτεινά μα φιλόξενα σπλάχνα της μητέρας γης για 1600 χρόνια , λες και το ραντεβού του το είχε κλείσει για τις γενεές αυτών των αιώνων. Εκεί στον ναό της Ήρας ,ευτύχησαν οι φίλοι μας οι Γερμανοί ερευνητές να βρουν στις ανασκαφές του 1877 το αγλαό αυτό έργο (άγαλμα = αγάλλομαι) , που έγινε από τότε ένα από τα πλέον γνωστά και συνάμα ονομαστά αρχαία αγάλματα . Στο Ηραίο της Ιερής Άλτης αποκαλύφθηκε το αριστούργημα του '' ερμογλυφέως '' Πραξιτέλους . Ο Ερμής του , '' το διαμάντι της Ολυμπίας '' , όπως είπαν πολλοί ,είναι το πλέον ξακουσμένο ίσως δημιούργημα της Ελληνικής γλυπτικής.
Τα στοιχεία που συνηγορούν ότι πρόκειται περί του πρωτοτύπου είναι :

  1. η περίφημη κατακόρυφη καμπύλη ( σχήμα S ) του σώματός του ,γνωστή Πραξιτελική ιδιομορφία
  2. τα ακατάστατα μαλλιά του (βόστρυχοι)
  3. το αριστοτεχνικά δουλεμένο ρούχο του 
Με μοναδικό τρόπο , ο Πραξιτέλης κατήργησε την βαρύτητα από το ανθρώπινο σώμα , αυτή που σέρνει τον άνθρωπο στα τέσσερα πίσω από την ανάγκη και τον απήλλαξε από κάθε βάρος της ζωής του. Αν ότι δεν έχει βάρος είναι φως ,είναι ποίημα βαθύτατα ερωτικό , τότε αυτό είναι ο Ερμής του Πραξιτέλους .(Ολυμπία και Ολυμπιακοί αγώνες - Κόντος Γεώργιος).
Ο Ερμής εκπροσωπεί την αρμονία και ωραιότητα του ανδρικού κάλλους. Είναι ο Άδωνις,νέος όλων των εποχών και όλων των αιώνων. Ο Πραξιτέλης εμπνεόταν από το κάλλος και την τέχνη της γυμνής ομορφιάς , την οποία θεοποίησε . Έφτιαξε τον Ερμή του σαν πρότυπο ανδρικής ομορφιάς ,αποδίδοντας ένα τέλειο καλλιτεχνικά σώμα ιδανικού τύπου , ώστε να μας αφήσει να φαντασθούμε ότι το σώμα αυτό γαλουχήθηκε με αμβροσία και νέκταρ. Αυτός πρωτο δημιούργησε με την σμίλη του το κατσάρωμα των μαλλιών της κεφαλής .Δημιούργησε τον ''ενόφθαλμο'' ,που ο βολβός των ματιών είναι λίγο βαθύτερα από το φυσιολογικό μάτι , ώστε να δώσει γλυκύτερη ομορφιά στο ελεύθερο χείλος του άνω βλεφάρου, για να φαίνεται πιο λάγνο και να εντυπωσιάζει . Δημιούργησε τις ραβδώσεις του σώματος ,που αντιστοιχούν στην ύπαρξη των μυών του (στήθους ,κοιλιάς,και μηρών). Ο Πραξιτέλης κατάφερε να αναδείξει τα λουριά που έχουν τα σανδάλια και τα αγγεία που διαγράφονται στα μέρη εκείνα του σώματος ,τα οποία διακρίνονται και ξεχωρίζουν από το φυσικό δέρμα. Τα θαλερά του στήθη λες πως δεν είναι από άψυχο και παγωμένο μάρμαρο. Είναι μία ανδρική ομορφιά που αποθέωσαν οι άνθρωποι και δημιούργησε η μαγική σμίλη , η φαντασία και η τεχνική του Πραξιτέλους ,δίνοντας στον μαρμάρινο όγκο μία αίσθηση τόσο αληθινής '' ζωντανής '' ,σάρκας ,που έχεις την αίσθηση ότι αν την αγγίξεις με τα δάκτυλά σου , θα νιώσεις να κυλά το αίμα στο κορμί του Ερμού ,θα νιώσεις ότι αναπνέει και είναι έτοιμο να αλλάξει θέση ... και να μετακινηθεί. 
Η γλυπτική του δεν δίνει μόνο άμεση εντύπωση του ποιές είναι οι φόρμες και οι αναλογίες στο ανθρώπινο σώμα ,αλλά αποδίδει και την έκφραση του προσώπου ,την κίνηση και την θέση της φιγούρας μέσα στον χώρο ( Αισθητική Ακαδημίας Επιστημών ΕΣΣΔ) .
Ο Ερμής σου δίνει την αίσθηση ότι αν αγγίξεις την  '' επιδερμίδα '' του με τα δάκτυλά σου ,αφήνει αποτυπώματα .( Θ.Χαρδαβέλλας - Ολυμπία,το λίκνο της Ειρήνης του κόσμου).

-------------------
Το άγαλμα έχει ύψος 2.13 μέτρα και σώθηκε σχεδόν άθικτο ,γιατί όταν κατέρρευσε ο ναός από τον σεισμό ,στα τέλη του 3ου μ.Χ αι., οι τοίχοι του σηκού που ήταν από ωμές πλίθρες ,το σκέπασαν προστατευτικά. Στο κουκούλι αυτό των ερειπίων είχε εγκλωβισθεί το κομψοτέχνημα , που δημιούργησε με τελειότητα μοναδική και απαράμιλλη , η σμίλη του Πραξιτέλους . Για επτά ολόκληρους αιώνες ο Ερμής έστεκε ολόρθος ,μαγεύοντας με την πλαστικότητα ,την ζωντάνια και την ομορφιά του τους επισκέπτες του ναού . Ο Πραξιτέλης δεν έμεινε αδιάφορος στην ομορφιά των Ελλήνων και Ελληνίδων . Ήσαν πηγή της έμπνευσής του και πρότυπά του . Έτσι βοήθησε με την πλαστικότητα της τέχνης του να έχουμε την αισθητική επαφή και την γνώση περί του φυσιογνωμικού τύπου των προγόνων μας.

παραπομπή -->  ΑΓΑΛΜΑΤΑ - ΕΦ΄Ω ΚΑΙ ΑΓΑΛΛΕΤΑΙ

Ένα τυχαίο γεγονός που έλαβε χώρα το 1935 (περίπου 60 χρόνια μετά την ανακάλυψη του αγάλματος ) ,στάθηκε η αιτία να παίξει ο φωτογραφικός φακός σε ένα παχνίδισμα μοναδικής σύμπτωσης και προκλητικής γοητείας. Ο φωτορεπόρτερ Βασίλειος Τσακιράκης είχε επισκεφθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών ,για να θαυμάσει τα μοναδικά εκθέματα. Εκεί ,σε μία αίθουσα υπήρχε το αντίγραφο του Ερμού του Πραξιτέλους (το πρωτότυπο υπάρχει στο μουσείο της Ολυμπίας) . Ανάμεσα στους επισκέπτες ο έμπειρος φωτορεπόρτερ διέκρινε ένα νεαρό Έλληνα  που ξεναγούσε   μία ομάδα  Ισπανών . ¨Οταν η ομάδα πλησιάσε  το άγαλμα του Ερμή έγινε το θαύμα . Άγαλμα και ο ξεναγός Έλληνας ταυτοποιηθήκανε . Η μηχανή του φωτορεπόρτερ αποθανάτισε την μοναδική στιγμή και το ιστορικό γεγονός . Το γονίδιο του Έλληνα στην αιωνιότητα αναλλοίωτο. Η ομοιότητά τους είναι συγκλονιστική . Ο πρόγονος και ο απόγονος στην πορεία 2500 ετών. Ακόμη και στους βοστρύχους (μπούκλες των μαλλιών)  η ομοιότητα είναι καταπληκτική . Η ανακάλυψη του μοντέλου του Πραξιτέλη  είναι γεγονός . Το όνομα του νεαρού Ωραίου ως Έλληνα , Νικόλαος Ζαφειρόπουλος , κάτοικος Θεσσαλονίκης .


Δεν υπάρχουν σχόλια: